Sermaye Piyasası Kurulu'nun Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılara İlişkin İlke Kararı

Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”), 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun (“Kanun”) 35/B maddesi uyarınca, kripto varlık hizmet sağlayıcıların (“Platform”) kuruluşlarına, ortaklarına, yöneticilerine ve sermayelerine ilişkin ilke ve esasları belirleme yetkisine sahip olup bu doğrultuda Platformlara ilişkin yaptığı duyurusunda, sağlam bir kurumsal yapıya sahip olmaları gereken Platformların, bilgi işlem altyapısına yatırım yapabilecek ve potansiyel riskleri karşılayabilecek mali güçte olması gerektiğini belirtmiş, bu nitelikleri taşımayan kurumların sektördeki olumsuz etkilerini önlemek amacıyla Platformların kuruluş başvuruları için belirli ilke ve esasları oluşturmuştur.

Kurul, Platformların kuruluşuna izin verilebilmesi için aşağıdaki şartları öngörmüştür:

1. Kurul, Platformların kuruluşuna izin verilebilmesi için aşağıdaki şartları öngörmüştür:
2. Paylarının tamamının nama yazılı olması,
3. Paylarının nakit karşılığının çıkarılması,
4. Asgari 50.000.000 TL sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve özsermayesinin bu tutardan az olmaması,
5. Esas sözleşmelerinin Kanun ve ilgili düzenlemelerde yer alan hükümlere uygun olması,
6. Kurucularının Kanun'da ve ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları haiz olması,
7. Ticaret ünvanlarında sunacakları hizmetleri göstermesi amacıyla “kripto varlık alım satım platformu” ibaresinin yer alması,
8. Esas sözleşmesinde işletme konusunun münhasıran kripto varlık alım satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer ve bunların gerektirdiği saklama işlemlerinin bir veya daha fazlasının gerçekleştirilmesi olarak belirlenmiş olması,
9. Yönetim kurulunun asgari olarak üç üyeden oluşması,
10. Ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması.

Asgari olarak belirlenmiş 50.000.000 TL sermaye sınırı faaliyet esaslarına yönelik çıkarılacak düzenlemeler kapsamında artırılabilecektir.

Kurul, kuruculara, ortaklara ve yöneticilere ilişkin de birtakım şartlar getirmiştir:

Platformların kurucu ve ortakları,

1. İflas etmemiş, konkordato ilan etmemiş, iflasın ertelenmesi kararı verilmemiş olmalı,
2. Tasfiyeye tabi tutulan finansal kuruluşlarda (bankerler, faktoring, sigorta vb.) doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazla paya sahip olmamalı veya kontrolü elinde bulundurmamalı,
3. Yüz kızartıcı suçlar, kaçakçılık, terör finansmanı gibi suçlardan hüküm giymemiş veya kasten işlenen bir suçtan beş yıl veya daha fazla hapis cezası almamış olmalı,
4. Kanun'un 101/1-a maddesi uyarınca işlem yasağına tabi olmamalı,
5. Gerekli mali güce, dürüstlüğe ve itibara sahip olmalı ve
6. Faaliyet izni iptal edilmiş kuruluşlarda, bu durumdan sorumlu kişilerden biri olmamalıdır.

Gerçek Kişi ve Tüzel Kişi Ortakların Sahip Olması Gereken Şartlar

Platformlarda, dağıtılabilir kârın yarısından fazlasını alma veya yönetim kurulunun yarısından fazlasını seçme ya da aday gösterme hakkına sahip olan gerçek kişilerin ve Platformların tüzel kişi kurucu ortaklarının, sermayenin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden payları ya da %10'dan düşük olmakla beraber yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı payları bulunan ortaklarının yukarıda belirtilen şartları taşımaları zorunludur.

Kuruluş Sonrası Ortaklık Yapısının Değişmesi Durumunda Uygulanacak Şartlar

Kuruluş sonrası ortaklık yapısının değişmesi halinde Platformların sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden payları ile %10'un altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip tüzel kişi ortaklarının, sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının da yukarıdaki şartları taşıması zorunludur.

Pay Devrine İlişkin Kurallar

Söz konusu gerçek kişilerin veya tüzel kişi ortaklıkların “gerekli mali güce, dürüstlüğe ve itibara sahip olmalı” maddesi hariç olmak üzere yukarıda sayılan gereklilikleri sağlayamamaları durumunda paylarını, şartları sağlayan kişilere 6 ay içerisinde devretmeleri gerekmektedir. Bu süre içerisinde devredilecek paylara düşen oy haklarının kim tarafından ve nasıl kullanılacağı Kurul tarafından belirlenir.

Yöneticiler İçin Aranan Şartlar

Yöneticiler, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcısı ile ünvanı fark etmeksizin yetki ve görevleri itibarıyla genel müdüre ve genel müdür yardımcısına denk konumda görev yapan veya Platformu temsile yetkili kılınmış personeldir ve yöneticilerin ortaklıkların “gerekli mali güce, dürüstlüğe ve itibara sahip olmalı” maddesi hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımaları zorunludur. Ayrıca, yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun 4 yıllık lisans eğitimi veren okullardan mezun olmaları zorunludur.

Platformların kuruluş işlemleri için, kurucuların kuruluş şartlarını taşıyan bir esas sözleşme, kendilerinin ve yöneticilerinin bu konuda zorunlu şartları taşıdıklarına ilişkin belgeler ve EK-1 ve Ek-2de yer alan belge ve formlar ile Kurul'a başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Kurul, gerekli görürse ek bilgi ve belge isteyebilecektir. Kanunun kuruluşa ilişkin düzenlemelerine uyum sağlanması da gerekmektedir. Kuruluş iznini almış olan şirketlerin sonrasında Kurul tarafından belirlenecek faaliyet ilke ve esasları kapsamında faaliyet izni almak için tekrar Kurul'a başvuru yapmaları gerekmektedir.

Geçiş ve Uyum:

• Kanun'un Geçici 11. maddesi kapsamında, “Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürüten” Platformlar, Kurul'a başvuru tarihi itibarıyla müşterileri ve/veya müşterilere ait saklama bakiyeleri mevcut olan şirketlerdir; bu bağlamda, 02.07.2024 tarihli duyuru kapsamında faaliyete geçtiğini beyan eden ancak başvuru tarihinde müşterisi ve/veya müşterilere ait saklama bakiyesi bulunmayan şirketlerin başvuruları işleme alınmamıştır.
• Kurul'a yapılan başvurularda, 2 Temmuz 2024 tarihli duyuruda belirtilen Ek - 2 Formu'nu göndermeyenlerin ve Ek - 1'in belge listesinin (3) ve (4) numaralı maddelerinde talep edilen açıklama ve belgeleri eksik veya yetersiz iletenlerin başvuruları işlemden kaldırılacaktır. Diğer belgelerin eksik olması durumunda, eksikliklerin talep tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde tamamlanması ve Kurul'a iletilmesi halinde bu şirketler “Faaliyette Bulunanlar Listesi”ne eklenebilecektir, aksi takdirde başvurular işlemden kaldırılacaktır.
• Kuruluş şartları ve yöneticilerde bulunması gereken şartları kapsamında başvuruları işleme alınmayan veya işlemden kaldırılanlar, Kurul'un bildirim tarihini takiben Kanun'daki platform tanımı kapsamındaki faaliyetlerde bulunamaz, ancak belirtilen şartları sağlayarak yeniden başvuruda bulunabilirler.
• 2 Temmuz 2024 tarihli duyuru uyarınca hazırlanan “Faaliyette Bulunanlar Listesi”nde yer alan veya alacak şirketlerin, bu İlke Kararı'nda belirtilen şartları sağlayarak 8 Kasım 2024 mesai bitimine kadar Kurul'a başvurmaları gerekmektedir; bu listede yer alan veya alacak şirketler, Kanun'un Geçici 11. maddesi uyarınca, Kurul'un faaliyet şartlarına ilişkin düzenlemeleri yürürlüğe girene kadar faaliyetlerine devam edebilecektir.
• Yukarıdaki düzenlemelere aykırılık durumunda, Kanun'un 99/A ve 109/A maddeleri kapsamında izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti hükümleri uygulanabilecektir.

Ek – 1 ve Ek – 2'ye ulaşmak için: 
https://spk.gov.tr/data/66b51e688f95db021892940c/2024-38.pdf 

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.