VERGİ KANUNLARI İLE BAZI KANUNLARDA VE 375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 7524 SAYILI KANUN
02 Ağustos 2024 tarih ve 32620 sayılı Resmî
Gazetede Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375
sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede
Değişiklik Yapılmasına Dair 7524
sayılı Kanun yayımlanmıştır.
Söz konusu Kanunla;
- 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu
- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
- 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
- 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu
- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun
- 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile
- 5597 sayılı Yurt Dışına Çıkış Harcı Hakkında Kanununda
bazı değişiklikler
yapılmıştır.
Değişikliklere ilişkin usul ve esasların
belirleneceği ve açıklanacağı
Tebliğler önümüzdeki günlerde Gelir
İdaresi tarafından yayımlanacaktır.
Bu Sirkülerimizde, söz konusu kanunla vergi
kanunlarında ve diğer kanunlarda yapılan
değişikliklerin bazıları özetlenerek
kısaca açıklanmış olup, önemli
değişiklikler ve ihdas edilen yeni vergisel
müesseselerle ilgili olarak ayrıca hazırlanacak
Sirkülerlerimiz önümüzdeki günlerde
ayrıca gönderilecektir.
- KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA
İLİŞKİN
DEĞİŞİKLİKLER
- Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi İhdas Edilmiştir:
Kanunun 36. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'na
“Yurt içi asgari kurumlar vergisi”
başlıklı 32/C maddesi eklenmiştir.
Yurt içi asgari kurumlar vergisi uygulamasına
göre, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32 ve 32/A maddeleri
hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar
vergisi; indirim ve istisnalar
düşülmeden önceki kurum kazancının
%10'undan az olamayacaktır.
Maddede yer alan indirim ve istisnalar düşülmeden
önceki kurum kazancı ibaresi, hesap dönemi sonundaki
ticari bilanço karına kanunen kabul edilmeyen
giderlerin eklenmesiyle bulunan tutarı ifade etmektedir.
Yapılan değişiklik sonrasında mükellefler
değişiklik öncesindeki gibi kurumlar vergisi
hesaplayacak ve bu şekilde hesaplanan vergi tutarı,
getirilen yurt içi asgari kurumlar vergisi
düzenlemesine göre indirim ve istisnalar
düşülmeden önceki kurum kazancının
%10'undan az olamayacaktır. Yurt içi asgari
kurumlar vergisi
hesaplamasında Kanun'da belirlenen
bazı indirim ve istisnalar dikkate
alınmayacaktır.
Yurt içi asgari kurumlar vergisi, geçici vergi
dönemleri için de uygulanacak olmakla
beraber, ilk defa faaliyete başlayan
kurumlar hakkında faaliyete
başlanılan hesap döneminden
itibaren üç hesap dönemi
boyunca uygulanmayacaktır.
Yurt içi asgari kurumlar vergisi oranını;
sektörler, faaliyet konusu, iş kolları ya da
üretim alanları itibarıyla ayrı ayrı ya da
birlikte sıfıra kadar indirmeye veya bir katına
kadar artırmaya Cumhurbaşkanı, maddenin
uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye
ise Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Düzenleme 2025 yılı ve izleyen
vergilendirme dönemlerinde elde edilen
kazançlara (özel hesap
dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim
yılında başlayan özel hesap dönemi ve
izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen
kazançlarına) uygulanmak
üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Önemine
binaen Yurt
İçi Asgari Kurumlar Vergisi
Uygulaması ayrı bir Sirküler
konusu yapılacaktır.
- Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi İhdas Edilmiştir:
Kanunun 37 - 49'uncu maddeleriyle, dünya genelinde elde
ettikleri yıllık konsolide
hasılatı, gelirin raporlandığı
hesap döneminden önceki dört hesap döneminin en
az ikisinde 750 milyon avro
karşılığı Türk Lirasını
aşan çok uluslu işletmelere
yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi
ihdas edilmiş olup, bu doğrultuda yerel ve küresel
asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin konusuna,
mükelleflerine, matrahına, vergi oranına, istisna ve
muafiyetlerine ve söz konusu verginin uygulanmasına
yönelik ayrıntılı düzenlemeler
yapılmıştır.
Bu amaçla söz konusu gelir limitini aşan
çok uluslu işletmelerin asgari %15
oranında vergi
ödemesi sağlanmıştır.
Bu kapsamda Kurumlar Vergisi Kanununa “Yerel ve
Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi ve
Geçici Maddeler” başlıklı
beş bölümden oluşan 5. kısım
eklenmiştir.
Bu düzenleme 2024 yılı ve
izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen
kazançlara (özel hesap
dönemine tabi olan kurumların ise 2024 takvim
yılında başlayan özel hesap dönemi ve
izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen
kazançlarına) uygulanmak
üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Önemine binaen Yerel ve Küresel Asgari Kurumlar
Vergisi uygulaması ayrı bir Sirküler konusu
yapılacaktır.
- Yatırım Fonları veya Ortaklıkları Kazançlarının Kurumlar Vergisi İstisnasından Yararlanması Yüzde 50 Kâr Dağıtımı Koşuluna Bağlanmıştır:
(7524 sayılı Kanun Madde 32)
Bilindiği üzere 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanunu (KVK)'nun 5/1-d maddesi uyarınca
Türkiye'de kurulu yatırım fonları veya
ortaklıklarının kazançları kurumlar
vergisinden istisnadır.
Kanunun 32'nci maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanununun 5
inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin son
cümlesinde yer alan “elde edilen” ibaresi,
“elde edilen, (d) bendindeki istisnadan yararlanamayan
fon ve ortaklıklardan elde edilenler
hariç,” şeklinde
değiştirilmiş ve (d) bendine
aşağıdaki paragraf eklenmiştir:
“Bu istisnadan faydalanılabilmesi için fon ve
ortaklıkların (emeklilik yatırım fonları
hariç) sahip oldukları taşınmazlardan elde
ettikleri kazançların en az %50'sinin, elde
edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi
beyannamesinin verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın
sonuna kadar kâr payı olarak
dağıtılması şarttır. Bu süre
içerisinde belirtilen orana kadar kârın ortaklara
dağıtılmaması durumunda, istisnadan
faydalanılması nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış
sayılır.”
Böylece söz konusu istisnadan faydalanılabilmesi,
fon ve ortaklıkların (emeklilik yatırım
fonları hariç) sahip
oldukları taşınmazlardan elde ettikleri
kazançların %50'sini, elde
edildiği hesap dönemine
ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin
verilmesi gereken ayı izleyen ikinci ayın sonuna
kadar ortaklarına kâr payı
olarak dağıtmaları şartına
bağlanmıştır.
Düzenleme 01.01.2025 tarihinden itibaren
elde edilen kazançlara uygulanmak üzere
yayımı tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Önemine binaen bu konu ayrı bir Sirküler konusu
yapılacaktır.
- Kamu Özel İş Birliği Modeli Projelerinde Sözleşmelere Taraf Olan Şirketlerin Kurumlar Vergisi Oranı Yüzde 30 Olarak Belirlenmiştir:
(7524 sayılı Kanun Madde
35)
5520 sayılı Kanunun 32'nci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “ve emeklilik
şirketlerinin” ibaresi “, emeklilik
şirketleri ve 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı
Bazı Yatırım ve Hizmetlerin
Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde
Yaptırılması Hakkında Kanuna göre
yap-işlet-devret modeli çerçevesinde
gerçekleştirilen projeler ile 21/2/2013 tarihli ve 6428
sayılı Sağlık Bakanlığınca Kamu
Özel İş Birliği Modeli ile Tesis
Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet
Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun hükümlerine
göre kamu özel iş birliği
modeli çerçevesinde yürütülen
projelerde sözleşmenin tarafı olarak faaliyette
bulunan şirketlerin”
şeklinde değiştirilmiştir.
Böylece Kanunun 35'inci maddesiyle, 3996 sayılı
Kanuna göre yap-işlet-devret modeli
çerçevesinde gerçekleştirilen projeler
ile 6428 sayılı Kanuna göre kamu özel iş
birliği modeli çerçevesinde
yürütülen projelerde faaliyette bulunan
kurumların tüm
kazançları üzerinden hesaplanması gereken
kurumlar vergisi oranı %30
olarak belirlenmiştir.
Düzenleme, 2025 yılı ve izleyen
vergilendirme dönemlerinde elde edilen
kazançlara (özel hesap
dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim
yılında başlayan özel hesap dönemi ve
izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen
kazançlarına) uygulanmak
üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
- Tam Mükellef Kurumlara Yapılan Ödemelerde Stopaj Kapsamı Genişletilmiştir:
(7524 sayılı Kanun Madde
33)
Kurumlar Vergisi Kanununun 15. maddesinde yapılan
değişiklikle;
- 23.10.2014 tarih ve 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, mezkûr Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler stopaj (vergi kesintisi) kapsamına alınmış, ayrıca,
- Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler veya faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılması öngörülmüştür.
Düzenleme 01.01.2025
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- Dar Mükellef Kurumlara Yapılan Ödemelerde Stopaj Kapsamı Genişletilmiştir:
(7524
sayılı Kanun Madde 34)
5520 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde yapılan
değişiklikle;
- 6563 sayılı Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, mezkûr Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla Türkiye'de iş yeri veya daimî temsilcisi bulunan hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler stopaj (vergi kesintisi) kapsamına alınmış, ayrıca,
- Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler veya faaliyet konularına ilişkin Türkiye'de iş yeri veya daimî temsilcisi bulunanlardan mal ve hizmet alımlarına yönelik yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılması öngörülmüştür.
Düzenleme 01.01.2025
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- GELİR VERGİSİ KANUNUNA
İLİŞKİN
DEĞİŞİKLİKLER
- Teknogirişim Şirketlerince Hizmet Erbabına Verilen Pay Senetleri İçin Ücret İstisnası Getirilmiştir:
(7524
sayılı Kanun Madde 2)
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun
“Muaflık ve İstisnalar”
başlıklı ikinci kısmının
üçüncü bölümünün
başlığı “Diğer Muaflık ve
İstisnalar” şeklinde değiştirilmiş
ve mülga 17'nci maddesi başlığıyla
birlikte “Hizmet
erbabına pay senedi verilmek suretiyle sağlanan
menfaatlerde ücret
istisnası” olarak yeniden
düzenlenmiştir.
Yapılan düzenleme uyarınca;
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre teknogirişim şirketi niteliğini haiz işverenlerce hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen ve ücret niteliğinde kabul edilen pay senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin o yıldaki bir yıllık brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna edilmiştir.
- Hizmet erbabı tarafından bu şekilde iktisap edilen pay senetlerinin; iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin tamamı, dört ila altı yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %75'i, yedi ila on iki yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin %25'i, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil edileceği belirtilmiştir.
Bu şekilde istisna nedeniyle zamanında alınmayan
vergilere ilişkin zamanaşımı süresi,
hizmet erbabına bedelsiz veya indirimli olarak verilen pay
senetlerinin hizmet erbabı tarafından elden
çıkarıldığı tarihi takip eden
takvim yılı başından itibaren
başlayacaktır.
Düzenleme yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiş olup, maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve
esasları belirleme konusunda Hazine ve Maliye
Bakanlığına yetki verilmiştir.
- Ticari ve Mesleki Kazançlarda Günlük Hasılat Tespiti ve Gelir Vergisi Matrahının Belirlenmesine İlişkin Düzenleme Yapılmıştır:
(7524
sayılı Kanun Madde 3)
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mülga 69 uncu
maddesi başlığıyla
birlikte “Ticari ve mesleki
kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir
vergisi matrahının
belirlenmesi” şekilde yeniden
düzenlenmiştir.
Buna göre;
- Ticari veya mesleki faaliyetleri nedeniyle mükellef olanlara yönelik, Vergi Usul Kanununun 127'nci maddesi kapsamında günlük hasılat tutarlarını tespit etmek amacıyla bir ayda üçten, bir takvim yılında on ikiden az olmamak kaydıyla bu madde hükümlerine göre işlem tesis edilmek üzere yoklama yapılabilecektir.
- İdarece yapılacak yoklamalara istinaden ticari kazanç veya serbest meslek kazancı sahiplerinin günlük ve aylık ortalama hasılat tutarlarının tespit edilmesi ve bu şekilde hesaplanan takvim yılı hasılatlarının kendi beyanlarında gösterdikleri hasılat tutarı ile arasındaki farkın %20'den fazla olması halinde, söz konusu mükelleflerin Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesi kapsamında izaha davet edilmesi ile ilgili düzenleme yapılmıştır.
Söz konusu uygulama kurumlar vergisi
mükellefleri hakkında da uygulanacak
olup,
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na maddenin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme
yetkisi verilmektedir.
Düzenleme 01.01.2025
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- Bazı Ödeme Türleri Gelir Vergisi Kesintisi Kapsamına Alınmıştır:
(7524
sayılı Kanun Madde 4)
193 sayılı Kanunun 94'üncü maddesinde
yapılan değişiklikle;
- 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının, mezkûr Kanun kapsamındaki faaliyetleri dolayısıyla hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemeler ile,
- Cumhurbaşkanınca belirlenen sektörler veya faaliyet konularına ilişkin mal ve hizmet alımlarına yönelik yapılan ödemeler,
vergi kesintisi kapsamına
alınmıştır.
Düzenleme 01.01.2025
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- VERGİ USUL KANUNUNA
İLİŞKİN
DEĞİŞİKLİKLER
- Kıymetli Madenlerde Borsa Rayiciyle Değerleme Esası Getirilmiştir:
(7524
sayılı Kanun Madde 7 ve 8)
213 sayılı Kanunun 274'üncü maddesinden
sonra gelmek üzere 274/A nolu madde eklenmiş olup, buna
göre;
- Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi kıymetli madenler borsa rayici ile değerlenecektir. Borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedel olarak, bu rayiç yerine maliyet bedeli esas alınacaktır.
- Bu madde hükmü kıymetli maden ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da caridir. Kıymetli maden ile olan mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit alacaklar ve borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacaktır. Alacak ve borçların değerleme günü kıymetine ircasına ilişkin olarak 280 inci, 281 inci ve 285 inci maddelerde yer alan hükümler bu fıkra kapsamındaki alacak ve borçlar bakımından da geçerli olacaktır.
Altın, gümüş, platin ve paladyum gibi
kıymetli madenlerin borsa rayici ile değerlenmesi
esasını ihdas
eden hükümler
yayımı tarihinde yürürlüğe
girmiş olup, 2024 yılı 3. Geçici Vergi
Döneminden itibaren uygulanması gerekmektedir.
- Kayıt Dışı Faaliyette Bulunanlara Vergi Ziyaı Cezası Yüzde Elli Arıtımlı Uygulanacaktır:
(7524
sayılı Kanun Madde 9)
213 sayılı Kanunun 344'üncü maddesine
eklenen fıkra uyarınca;
- Vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirilmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın vergi dairesinin ıttılaı (bilgisi) dışında ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralara göre kesilecek vergi ziyaı cezası yüzde elli artırılarak uygulanacaktır.
- Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü tatbik edilecektir.
Kayıt dışı çalışan ticari,
zirai ve serbest meslek erbabı için ihdas edilen bu
yeni artırımlı ceza
uygulaması, yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
- Vergi Aslı Uzlaşma Kapsamından Çıkarılmış; Usulsüzlük, Özel Usulsüzlük ve Mükerrer Md 355 Cezaları Artırılmıştır:
(7524
sayılı Kanun Madde 10,11,12,13,14 ve
16)
213 sayılı Kanunun ilgili maddelerinde yapılan
değişikliklerle;
- Cezaların caydırıcılığının artırılması amacıyla usulsüzlük, özel usulsüzlük ve Mükerrer Md 355 ceza tutarları artırılmış, (Madde 10,11,12 ve 13)
- Vergi aslı uzlaşma kapsamından çıkarılmış ve buna ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun ilgili maddeleri yeniden düzenlenmiş, (Madde 14)
- Vergi aslının uzlaşma kapsamından çıkarılması nedeniyle mevcut uzlaşma başvurularının Vergi Usul Kanunu'nun değiştirilmeden önceki hükümlerine göre sonuçlandırılması öngörülmüştür. (Madde 16)
Söz konusu
değişiklikler yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Önemine binaen bu konu ayrı bir Sirküler konusu
yapılacaktır.
- KATMA DEĞER KANUNUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER
Katma Değer Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler önemine binaen ayrı bir Sirküler konusu yapılacak olup aşağıda kısaca özetlenmiştir.
- Deniz ve Hava Araçlarından Bazıları İçin Limanlarda veya Havalimanlarında Verilen Hizmetler İstisna Kapsamından Çıkarılmıştır:
(7524 sayılı Kanun Madde
17)
Bilindiği gibi KDV Kanunu'nun 13/1-b maddesi
hükmü uyarınca deniz ve hava taşıma
araçları için liman ve hava meydanlarında
yapılan hizmetler KDV'den istisnadır.
Bu istisna hükmü kanunda yeralmaya devam etmekle beraber,
maddeye gezi, eğlence, spor ve
amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde
kullanılan araçlar, özel tekne ve yatların
deniz taşıma aracı olarak kabul
edilmeyeceğine dair parantez
içi hüküm eklenmek suretiyle sadece anılan
işbu taşıtlara yönelik hizmetler istisna
kapsamından çıkarılmıştır.
Burada sayılanlar dışında kalan deniz ve hava
taşıma araçları için verilen
hizmetlerde istisna devam etmektedir.
Bu değişiklik yayımı
tarihini izleyen aybaşında itibaren yani, 01.09.2024
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- Bazı Malların İthalatı ve Yurt İçi Teslimindeki Uygulama Farklılığı Giderilmiştir:
(7524 sayılı Kanun Madde
18)
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 16/1-b maddesinde
yapılan düzenleme ile;
- Milli güvenlik kuruluşlarının her türlü araç, gereç, silah, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemelerinin ithalatlarında Gümrük Kanunu'nun 167. maddesinden gelen istisna kaldırılmıştır. Mevcut durumda bu malların ithalinde Katma değer Vergisi Kanunu'nun 13/f maddesinde yer alan istisna uygulanmakta olup, değişiklikten dolayı uygulamada bir değişiklik olmayacaktır.
- Engelli araçlarının ithalatında Gümrük Kanunu'nun 167/12-a maddesinden kaynaklanan istisna kaldırılmış olup, engelli araçlarının ithali ile yurt içinden alımında ithalat lehine olan rekabet eşitsizliği giderilmiştir.
Kanunun 25. maddesi ile aynı konu hakkında Özel
Tüketim Vergisi Kanunu (ÖTV) için de
düzenleme yapılmıştır.
Düzenleme 01.11.2024
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- Birleşme, Bölünme ve Devir İşlemlerinde Devreden KDV ve KDV İade Hakkının Yeni Şirkette Kullanımı Vergi İncelemesi Şartına Bağlanmıştır:
(7524 sayılı Kanun Madde
19)
KDV Kanunu'nun 17/4-c maddesinde değişikliğe
gidilerek;
Faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden
mükelleflerin bünyesinde bulunan ve sonraki döneme
devreden KDV tutarlarının devralan şirkette
indirilecek KDV olarak kullanılabilmesi, bu KDV'nin
doğruluğuna ilişkin gerekli incelemenin VUK'da
düzenlenen zamanaşımı
süreleri ile bağlı olmaksızın
yapılması ve indirimin ancak işbu inceleme sonucuna
göre yapılabilmesi
şartına bağlanmıştır. Özetle
birleşme ve bölünmelerde devralınan
KDV'nin indirim hakkının kullanılması,
vergi müfettişleri tarafından yapılacak vergi
incelemesinin sonucuna bağlanarak ciddi anlamda
ağırlaştırılmış
bulunmaktadır.
Bu düzenleme yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
- KDV İndirim Hakkının Kullanımı Beş Takvim Yılı Olarak Sınırlanmıştır:
(7524
sayılı Kanun Madde 20 ve 22)
KDV Kanunu'nun 30 ve 58'inci maddelerinde yapılan
düzenlemelere göre;
- Beş takvim yılı veya daha fazla süreyle devreden KDV tutarları, indirim KDV hesaplarından çıkarılarak özel bir hesaba alınacak,
- Özel hesaba alınan sonraki döneme devreden KDV, üç yıl içinde mükellefler tarafından yapılacak talep üzerine, Vergi Usul Kanununda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın talep tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yapılacak vergi incelemesi sonucunda incelemenin tamamlandığı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Bu suretle talepte bulunulmayan KDV vergisel açıdan gider yazılamayacak, kanunen kabul edilmeyen gider olarak kayıtlardan çıkarılabilecektir.
Hazine ve Maliye Bakanlığına, bu maddenin
uygulanmasında vergi incelemesi dışında
farklı usuller tespit etme, maddenin uygulamasına
ilişkin usul ve esasları belirleme yetkisi
verilmiştir.
KDV'de indirim mekanizması, KDV'nin olmazsa olmaz
nitelikte en önemli unsuru olup, bu hakkın bu
şekilde ortadan kaldırılmasının
KDV'nin ruhuna tamamen aykırı olacağı
görüşündeyiz.
Yapılan bu düzenlemeler 01.01.2030
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- Deprem Nedeniyle Bağışlanacak Yapılara İlişkin KDV İstisnası:
(7524
ayılı Kanun Madde 23)
KDV Kanununa eklenen geçici 45. madde uyarınca;
- 06.02.2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanmak üzere, bazı taşınmazların inşasına ilişkin yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına 01.01.2024 tarihinden itibaren yapılan teslim ve hizmetler ile bu yerlerde genel bütçeli kamu idareleri ile yabancı devlet kurum ve kuruluşları arasında imzalanan protokol kapsamında genel bütçeli kamu idarelerine bağışlanacak konutların yabancı devlet kurum ve kuruluşlarına teslimi 31.12.2025 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesna kılınmıştır.
- Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler bu Kanunun 32'nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı bu maddenin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme
konusunda yetkili kılınmıştır.
Düzenleme yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
- KDV İadelerinde Zaten Bilinen Husus Olan Vergi İncelemesinin Esas Yöntem Olduğu Prensibi, İdare Aleyhindeki Bazı Yargı Kararları Nedeniyle Açıkça İfade Edilmek Üzere Kanuna İşlenmektedir:
(7524 sayılı Kanun Madde
21)
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun “Yetki”
başlıklı 36. maddesinde değişiklik
yapılmış olup; maddenin ikinci fıkrasına
birinci cümlesinden önce gelmek üzere,
“Bu Kanun hükümleri
uyarınca iade hakkı doğuran işlemlerden
kaynaklanan iade taleplerinin vergi inceleme raporu sonucuna
göre yerine getirilmesi
esastır” hükmü
eklenmiştir.
Yapılan düzenlemeyle, katma değer vergisi
iadelerinde esas usulün vergi incelemesi olduğu lafzen ve
açıklıkla ifade edilmiş olmaktadır.
Düzenleme bir yenilik getirmeyip, mevcut uygulamaya
açıklık kazandırmaktan ibarettir.
Düzenleme, yayımını izleyen ay
başında 01.09.2024
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
5. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER
- Bazı Malların İthalatında ÖTV İstisnası Kaldırılmıştır:
(7524
sayılı Kanun Madde 25)
Yukarıda açıklandığı üzere,
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 16/1-b maddesinde
yapılan düzenleme, benzer şekilde Özel
Tüketim Vergisi (ÖTV) için de
yapılmıştır.
ÖTV Kanununun 7/1-6 numaralı bendinde yapılan
değişiklik uyarınca;
Milli güvenlik kuruluşlarının her
türlü araç, gereç, silah, teçhizat,
makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma,
geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve
yazılımı ile yapım, bakım ve
onarımlarında kullanılacak yedek parçalar,
akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz
olarak dış kaynaklardan alınan yardım
malzemelerinin ithalatlarında Gümrük
Kanunu'nun 167. maddesinden kaynaklanan özel
tüketim vergisi istisnası
kaldırılmıştır.
Düzenleme 01.11.2024
tarihinde yürürlüğe
girecektir.
- Bazı Tütün Mamullerinden Alınmakta Olan Maktu Vergi Tutarına İlişkin Asgari Maktu Vergi Tutarının %20'sine Kadar Olan Sınırlama Kaldırılmıştır:
(7524
sayılı Kanun Madde 26)
4760 sayılı Kanunun 12'nci maddesinin (2)
numaralı fıkrasının (b) bendinde yapılan
değişiklikle; ÖTV Kanununa ekli (III)
sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan bazı
tütün mamullerinden alınmakta olan maktu vergi
tutarına ilişkin asgari maktu vergi tutarının
%20'sine kadar olan sınırlama
kaldırılmış, birim ambalajda bulunan mamul
için asgari maktu vergi tutarı kadar maktu vergi
alınabilmesine ilişkin yetki düzenlenmesi
yapılmıştır.
Düzenleme, yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
6. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK
(7524 sayılı Kanun Madde 1)
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun'un 22/A maddesinin birinci
fıkrasının (1) numaralı bendinde yapılan
değişiklikle; Hazine ve Maliye
Bakanlığı'na bağlı tahsil
dairelerine vadesi geçmiş borcun
bulunmadığına ilişkin belge arama
zorunluluğu getirilmesine ilişkin düzenlemenin
kapsamına, mahkeme kararları ve icra dairelerinin
ödeme veya icra emirleri üzerine yapılacak
ödemeler de dahil edilmiştir.
Değişiklik, yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
7. SERBEST BÖLGELER KANUNUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK
(7524 sayılı Kanun Madde 24)
Mevcut düzenlemeye göre, serbest bölgelerdeki
üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançların
tamamı, üretilen ürünlerin yurt içine ya
da yurt dışına satılıp
satılmadığına bakılmaksızın
kurumlar vergisinden istisna edilmektedir.
Serbest Bölgeler Kanunu'nun geçici 3. maddesinin
ikinci fıkrasının (a) bendinde yapılan
değişiklik uyarınca; serbest bölgelerdeki
üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançların
tamamına uygulanan istisna kaldırılmış
olup, sadece serbest bölgede imal edilen
mallardan yurt dışına yapılan
satışlardan elde edilen kazançlara gelir veya
kurumlar vergisi istisnası uygulanabilecektir.
Söz konusu
değişiklik, 01.01.2025 tarihinden
itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak
üzere yayımı tarihinde
yürürlüğe girmiştir.
8. SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİKLER
(7524 sayılı Kanun Madde 28,29 ve
30)
7524 sayılı Kanun'la sosyal güvenlik
mevzuatına ilişkin yapılan değişiklikler
aşağıdaki gibidir:
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 81'inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan ve tamamı işverenler tarafından ödenen kısa vadeli prim oranı % 2'den % 2.25'e yükseltilmiştir. (Madde 28)
- 5510 sayılı Kanunun ek 19'uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan en düşük emekli aylığı 10.000 TL'den 12.500 TL'ye yükseltilmiştir. (Madde 29)
- EYT kapsamında emekli olan ve 30 gün içerisinde aynı işyerinde SGDP'li olarak çalışmaya devam edenler için getirilen 5 puanlık Hazine teşviki ise kaldırılmıştır. (Madde 30)
Kanun'un 28 inci ve 30 uncu
maddeleri 01.09.2024 tarihinden
itibaren yürürlüğe
girecektir. 29 uncu maddesi ise 2024 yılı Temmuz ayı
ödeme döneminden itibaren uygulanmak
üzere yayımı
tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
02.08.2024 tarih ve 2024/047 sayılı İş Hukuku
ve Sosyal Güvenlik Sirkülerimize ulaşmak için
lütfen tıklayınız.
9. YURT DIŞINA ÇIKIŞ HARCI HAKKINDA KANUNA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK
(7524 sayılı Kanun Madde 51)
Yurt Dışına Çıkış Harcı
Hakkında Kanun ile Çeşitli Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun'un 1. maddesinde yapılan değişiklik
uyarınca; halen 150 TL olarak uygulanmakta olan yurt
dışına çıkış harcı 500
TL'ye yükseltilmiştir.
Harcın tutarı her yıl yeniden değerleme
oranında artırılarak uygulanacak olup, harcın
uygulandığı yılın Ocak ayının
onuncu günü sonuna kadar yapılan yurt
dışına çıkışlarda, bir
önceki yılın sonu itibarıyla geçerli
tutar üzerinden yapılmış harç
ödemeleri için fark alınmayacaktır.
Düzenleme, yayımını izleyen onuncu
günde yürürlüğe
girecektir.
Kanun metnine ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Saygılarımızla.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.