23 Ağustos 2022 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan değişiklik yönetmeliği ile Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde ("Yönetmelik") birçok önemli konuda değişiklik yapıldı. 14 Eylül 2022 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan ikinci değişiklik düzenlemesi ile ise bu değişikliklerden bazılarının (daha ziyade cayma hakkına ilişkin olanların) yürürlüğü 1 Ocak 2024 tarihine ertelendi.
Bu kapsamda yapılan en dikkat çeken değişiklikler, Yönetmeliğe Aracı Hizmet Sağlayıcıya (Elektronik Pazaryerleri) ilişkin tanımların eklenmesi ve bunlara ek yükümlülükler yüklenmesidir.
Bu çerçevede yakın zamanda Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunda yapılan değişikliklerin de "Elektronik Pazaryerleri"ne ilişkin olduğu düşünülünce (bu değişikliklere ilişkin yazımıza şuradan ulaşabilirsiniz: https://yazicioglulegal.com/tr/yayinlar/47/) kanun koyucunun bu sektörün faaliyetlerini düzenleme çabası açıkça görülmektedir.
Bununla birlikte, Yönetmelikte yapılan değişikliklerin bunlarla sınırlı olmadığını, ayrıca ön bilgilendirme, mal teslimi ve cayma hakkına ilişkin ortak yükümlülüklerle ilgili önemli değişiklikleri de barındırdığını hemen belirtelim.
Aşağıda açıkça 1 Ocak 2024 itibarı ile yürürlüğe gireceğini belirtmediğimiz tüm düzenlemeler 1 Ekim 2022 tarihi itibarı ile yürürlüğe girecektir. Yükümlülüklerin değerlendirmesini yaparken bu hususu dikkate almanızı tavsiye ederiz.
A. Yeni tanımlar
1. Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Platform tanımı Yönetmeliğe eklendi
Yeni tanımlar şu şekilde yapılmıştır:
- Aracı Hizmet Sağlayıcı: Oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle Satıcı veya Sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişi.
- Platform: Kamu hizmetlerinin tek noktadan sunulduğu ortak kamu elektronik platformu hariç olmak üzere, Aracı Hizmet Sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistem.
- Uygulama açısından bakıldığında, Platformun "Elektronik Pazaryeri"ni, Aracı Hizmet Sağlayıcının ise "Elektronik Pazaryeri İşletmecisi"ni kastettiği görülmektedir.
B. Ortak yükümlülüklere ilişkin değişiklikler
- Ön Bilgilendirme Metni
- Mal teslimi veya hizmet ifa süresi
"ticari reklam ve tanıtımlarında
taahhüt edilen süre ile uyumlu" olarak
belirtilmelidir.
Uygulamada özellikle mal teslimi ile ilgili daha düşük süre içeren reklamlar ya da tanıtımlar yapılmasına ve bu vaatler fiiliyatta yerine getirilmesine rağmen, Ön Bilgilendirme metinlerine yansıtılmamakta, Ön Bilgilendirme metinlerinde azami süre olan 30 gün belirtilmekteydi. Bu değişiklik, Ticaret Bakanlığı'nın bu duruma bir müdahalesi olarak görülmektedir.
- Cayma hakkı için (i)
Satıcının iade için
öngördüğü taşıyıcıya
ve (ii) malın bu taşıyıcıyla iadesi
halinde iade masrafına (teslim masrafını
geçmemek şartıyla), (iii) bunun "hangi
tarafça karşılanacağına", ve (iv)
öngörülenin dışında bir
taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade
masrafını Tüketicinin
karşılayacağına ilişkin bilgiler
belirtilmelidir. (Yürürlük tarihi: 1 Ocak
2024)
Her ne kadar bu hüküm açıkça yer almasa da uygulamada taşıyıcıya ilişkin bilgiler, Ön Bilgilendirme metinlerinde yer alıyordu. Bununla birlikte, burada iade bedelinin "hangi tarafça karşılanacağına" ifadesi önemlidir.
Bu notun B(3)(b) ve (c) bölümlerinde de görüleceği üzere artık, açıkça iade masraflarının Tüketici tarafından karşılanacağı ve bunun miktarının Ön Bilgilendirme Metninde açıkça belirtildiği durumlarda "teslim masraflarını geçmemek üzere, iade masrafları Tüketici tarafından karşılanacaktır".
- Mal teslimi veya hizmet ifa süresi
"ticari reklam ve tanıtımlarında
taahhüt edilen süre ile uyumlu" olarak
belirtilmelidir.
- Ön Bilgilendirme yöntemi
Sesli ve sınırlı alanda kurulan sözleşmeler: Mesafeli Sözleşmenin sesli iletişim yoluyla (örn. telefon) ya da sınırlı alan ya da ortamda sunulması halinde (örn. SMS) Ön Bilgilendirme yönteminin "yazılı" olması şartından vazgeçilmiş ve bu durumda da "kalıcı veri saklayıcısı" (örn. e-mail vb.) ile Ön Bilgilendirme yapma imkanı getirilmiştir.
- Cayma hakkı (Yürürlük tarihi:
"Aşağıdaki (a) maddesi hariç"
hepsi: 1 Ocak 2024)
- Aracı Hizmet Sağlayıcı ve
Satıcı/Sağlayıcı arasında
Tüketicinin taleplerine ilişkin bilgi
paylaşımı: Platform üzerinden kurulan
mesafeli sözleşmelerde
Satıcı/Sağlayıcı kendisine ulaşan
cayma bildirimini Aracı Hizmet Sağlayıcıya
derhal iletmek zorundadır. Aracı Hizmet
Sağlayıcılar da Tüketiciler tarafından
yapılan ve bu notun C(3)(e) bölümünde
belirtilen talep ve bildirimleri, Satıcı veya
Sağlayıcıya derhal iletmek zorundadır.
- Farklı taşıyıcı
kullanılması halinde cayma hakkının
başlangıç süresi: Cayma hakkı
kullanılması halinde, Tüketicinin malı
Satıcının ön gördüğünden
başka bir taşıyıcı
ile göndermesi durumunda, 14 günlük bedel iade
süresi malın Satıcı tarafından teslim
alınmasıyla başlayacaktır.
- İade masraflarından Tüketici sorumlu
tutulabilecektir: Tüketicinin cayma hakkını
kullanması durumunda, Ön Bilgilendirme metninde iade
masrafının belirtilmesi ve Satıcının
öngördüğü taşıyıcı ile
iadesinde Tüketicinin bu masrafı
karşılayacağının belirtilmesi halinde,
"teslim masraflarını geçmemek üzere iade
masrafını karşılamaktan tüketici sorumlu
tutulabilecektir". Malın ayıplı olması
halinde, Tüketici, iade masraflarından sorumlu
tutulamayacaktır.
- Mevzuatta belirtilen şartlar
karşılanmazsa iade masraflarından Satıcı
ya da Aracı Hizmet Sağlayıcı sorumlu
olacaktır: (i) İade masrafları ve bunu
Tüketicinin karşılayacağı Ön
Bilgilendirme metninde belirtilmezse, ya da (ii)
öngörülen taşıyıcının
Tüketicinin bulunduğu yerde şubesi yoksa, iade
masrafları Satıcı tarafından
karşılanacaktır. Eğer bu durum, Aracı
Hizmet Sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa, iade
masrafları Aracı Hizmet Sağlayıcı
tarafından karşılanacaktır.
- Cayma halinde bedel iadesi tek seferde
yapılacaktır: Mevcut düzenlemede yer alan,
cayma halinde bedel iadesinin tek seferde yapılması
zorunluluğu, alışverişin kredi kartıyla
yapılması halinde kart çıkaran
kuruluşlar için de geçerli olacaktır.
- Cayma halinde mal iade süresi 14 gün
olacaktır: Cayma halinde Tüketicinin cayma
hakkını kullandığı malı,
Satıcı veya Sağlayıcı ya da
yetkilendirmiş olduğu kişiye gönderme
süresi olan 10 günlük süre, 14 gün olarak
değiştirilecektir.
- Cayma hakkı istisnalarına eklenecek yeni
sözleşmeler: Aşağıdaki
sözleşmeler de cayma hakkı kullanılamayacak
sözleşmeler arasında eklenecektir:
- Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler,
- Tanıtma ve kullanma kılavuzunda Satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler,
- Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler,
- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa
göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile
kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava
araçlarına ilişkin sözleşmeler
- Aracı Hizmet Sağlayıcı ve
Satıcı/Sağlayıcı arasında
Tüketicinin taleplerine ilişkin bilgi
paylaşımı: Platform üzerinden kurulan
mesafeli sözleşmelerde
Satıcı/Sağlayıcı kendisine ulaşan
cayma bildirimini Aracı Hizmet Sağlayıcıya
derhal iletmek zorundadır. Aracı Hizmet
Sağlayıcılar da Tüketiciler tarafından
yapılan ve bu notun C(3)(e) bölümünde
belirtilen talep ve bildirimleri, Satıcı veya
Sağlayıcıya derhal iletmek zorundadır.
- Mal teslimi
30 günlük mal teslim süresinin istisnası: Satıcının 30 günlük azami süre içerisinde malı teslim etme yükümlülüğünden "Tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler" hariç tutulacaktır.
C. Aracı Hizmet Sağlayıcılara ilişkin değişiklikler
- Ön Bilgilendirme Metni
- Ön Bilgilendirme metninde,
aşağıdaki bilgilerin -Satıcı ve
Sağlayıcı ile birlikte- Aracı Hizmet
Sağlayıcı için de eklenmesi
gerekmektedir:
- adı veya unvanı, MERSİS numarası veya vergi kimlik numarası,
- hızlı bir şekilde irtibat kurulmasına imkan veren açık adres, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri
- Tüketicinin şikayetlerini iletmesi için yukarıda belirtilenden farklı iletişim bilgileri var ise, bunlara ilişkin bilgi.
- şikayetlere ilişkin çözüm
yöntemleri
- Ön bilgilendirmenin reklam ve
tanıtımlarla uyumlu olmasından dolayı
sorumluluk:
Aracı Hizmet Sağlayıcılar, satışa sunulan mal veya hizmete ilişkin Platform üzerinden yapılan reklam ve tanıtımlarda taahhüt edilen bilgiler ile ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususların uyumlu olmasından ve ispatından sorumlu hale gelecektir.
- Ön Bilgilendirme metninde,
aşağıdaki bilgilerin -Satıcı ve
Sağlayıcı ile birlikte- Aracı Hizmet
Sağlayıcı için de eklenmesi
gerekmektedir:
- Ön bilgilendirmenin yapılması,
yöntemi, ispatı
- Aracı Hizmet Sağlayıcılar,
Tüketicilere karşı Ön Bilgilendirmenin
yapılması, teyidi ve ispatından Satıcı
veya Sağlayıcı ile birlikte müteselsilen
sorumlu tutulacaktır.
- Hatta veri girişinin Aracı Hizmet
Sağlayıcı tarafından
yapıldığı durumlarda, Ön Bilgilendirme
metnindeki zorunlu hususlardaki eksikliklerden ve verilerin
doğruluğundan Aracı Hizmet Sağlayıcı
sorumlu olarak kabul edilecektir.
- Aracı Hizmet Sağlayıcılar
"Tüketici siparişi onaylamadan hemen önce,
verilen siparişin ödeme
yükümlülüğü anlamına
geldiği hususunda Tüketiciyi açık ve
anlaşılır bir şekilde bilgilendirmek"
konusunda da Satıcı ve Sağlayıcılar gibi
sorumlu tutulacaktır.
- Aracı Hizmet Sağlayıcılar,
Tüketicilere karşı Ön Bilgilendirmenin
yapılması, teyidi ve ispatından Satıcı
veya Sağlayıcı ile birlikte müteselsilen
sorumlu tutulacaktır.
- Cayma Hakkına ilişkin bilgilendirme,
ispatı, kullanımı
- Platform üzerinden kurulan ve Aracı Hizmet
Sağlayıcının bedel tahsiline aracılık
ettiği hallerde cayma hakkı kullanımı halinde,
Aracı Hizmet Sağlayıcı:
- Satıcı/Sağlayıcının teslim
masrafları da dahil tüm bedeli Tüketiciye iade etme
yükümlülüğünden müteselsilen
sorumlu olacaktır. Sadece teslim sonrası bedelin
Satıcıya aktarılmış olduğu durumlarda
bu sorumluluk doğmayacaktır.
(Yürürlük tarihi: 1 Ocak
2024)
- Malın tesliminden veya hizmetin ifasından önce
sözleşmeden cayılması halinde, teslim
masrafları da dahil tüm bedelin Tüketiciye iade
edilmesinden Satıcı/Sağlayıcı ile birlikte
müteselsilen sorumlu olacaktır.
- Satıcı/Sağlayıcının teslim
masrafları da dahil tüm bedeli Tüketiciye iade etme
yükümlülüğünden müteselsilen
sorumlu olacaktır. Sadece teslim sonrası bedelin
Satıcıya aktarılmış olduğu durumlarda
bu sorumluluk doğmayacaktır.
(Yürürlük tarihi: 1 Ocak
2024)
- Satıcı veya Sağlayıcı ile birlikte
artık Aracı hizmet Sağlayıcılar da cayma
hakkı konusunda Tüketicinin bilgilendirildiğini
ispat etmekle yükümlü olacaktır.
- -Her ne kadar uygulamada zaten böyle olsa da-
cayma bildiriminin Aracı Hizmet Sağlayıcıya da
gönderilebileceği Yönetmelikte
açıkça belirtilmiştir.
- Platform üzerinden kurulan mesafeli
sözleşmelerde Aracı hizmet
Sağlayıcılar, Tüketicinin cayma hakkına
ilişkin Yönetmeliğin ekindeki formu doldurabilmesi
veya cayma beyanını gönderebilmesi için
Platform üzerinde gerekli sistemi kurmak ve buna ek olarak
Tüketicilerin iletmiş olduğu cayma
beyanlarının kendilerine ve Satıcı veya
Sağlayıcıya ulaştığına
ilişkin teyit bilgisini Tüketiciye derhal iletmek zorunda
olacaktır.
- Aracı Hizmet Sağlayıcılar, platform
üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerden doğan
hak ve yükümlülüklerin kullanım
süresi boyunca, Tüketicilerin aşağıda
belirtilen hususlara ilişkin talep ve bildirimlerini
iletebilmelerine ve takip edebilmelerine elverişli bir sistemi
kurmak ve bu sistemi kesintisiz olarak açık tutmak
zorunda olacaktır:
- Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim.
- Sözleşmenin feshine dair bildirim.
- Bedel iadesi talebi.
- Tüketicilerin Satıcı veya Sağlayıcı ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların talebi.
- Teslimat veya ifaya ilişkin talep ve şikayetler.
Aracı Hizmet Sağlayıcılar ayrıca, Tüketiciler tarafından yapılan bu talep ve bildirimleri, Satıcı veya Sağlayıcıya derhal iletmekle yükümlü olacaktır.
- Platform üzerinden kurulan ve Aracı Hizmet
Sağlayıcının bedel tahsiline aracılık
ettiği hallerde cayma hakkı kullanımı halinde,
Aracı Hizmet Sağlayıcı:
- Mal teslimi / hizmet sunumu
- Satıcı/Sağlayıcı adına Aracı
Hizmet Sağlayıcının bedel tahsil etmesi halinde
ve mal tesliminin ya da hizmet ifasının
imkansızlaştığı durumda, bu durumu
öğrenmesinden itibaren 3 gün içerisinde
Tüketiciye bildirime sorumluluğu ve 14 gün
içerisinde para iadesi yapma zorunluluğu Aracı
Hizmet Sağlayıcı için de
getirilmiştir.
- Aracı Hizmet Sağlayıcılar, Satıcı
veya Sağlayıcının onayı
olmaksızın kampanyalı, promosyonlu veya indirimli
satışlar düzenlerse, bunlara ilişkin olarak
aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelerde
kampanya ve benzeri taahhütlerin
karşılanmamasından doğan sözleşmenin
hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi hallerinden
sorumludur.
- Satıcı/Sağlayıcı adına Aracı
Hizmet Sağlayıcının bedel tahsil etmesi halinde
ve mal tesliminin ya da hizmet ifasının
imkansızlaştığı durumda, bu durumu
öğrenmesinden itibaren 3 gün içerisinde
Tüketiciye bildirime sorumluluğu ve 14 gün
içerisinde para iadesi yapma zorunluluğu Aracı
Hizmet Sağlayıcı için de
getirilmiştir.
- Diğer
- Tüketicinin açık onayı alınmadan
ilave ödeme yükümlülüğü
doğuran seçeneklerin kendiliğinden seçili
olması sebebiyle Tüketici bir ödemede bulunmuş
ise, Platform üzerinden kurulan mesafeli
sözleşmelerde Satıcı veya
Sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde
Aracı Hizmet Sağlayıcılar, Satıcı
veya Sağlayıcı ile birlikte, bu ödemelerin
iadesinin derhal yapılmasından sorumlu
olacaktır
- Aracı Hizmet Sağlayıcılar, Satıcı veya Sağlayıcı ile akdettikleri aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeye aykırı uygulamalar sonucunda Satıcı ve Sağlayıcının mesafeli sözleşmelere ilişkin mevzuat hükümlerine aykırı davranmalarına sebep oldukları her bir Tüketici işleminden sorumlu kılınmışlardır.
- Tüketicinin açık onayı alınmadan
ilave ödeme yükümlülüğü
doğuran seçeneklerin kendiliğinden seçili
olması sebebiyle Tüketici bir ödemede bulunmuş
ise, Platform üzerinden kurulan mesafeli
sözleşmelerde Satıcı veya
Sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde
Aracı Hizmet Sağlayıcılar, Satıcı
veya Sağlayıcı ile birlikte, bu ödemelerin
iadesinin derhal yapılmasından sorumlu
olacaktır
D. Tavsiyemiz
Satıcı/Sağlayıcılara sunulan imkanlardan yararlanmak ve de idari yaptırımla karşılaşmamak için Mesafeli Sözleşmelere ilişkin değişikliklere uyum çalışmalarına bir an önce başlanarak 1 Ekim 2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek olan değişikliklerin canlıya alınması uygun olacaktır.
Bu konuda sizlere destek olmaktan memnuniyet duyarız.
İlgili düzenlemelere şu linkten ulaşabilirsiniz:
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220823-2.htm
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/09/20220914-4.htm
Konuyla ilgili herhangi bir sorunuz olması halinde bizimle iletişime geçebilirsiniz.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.