Anayasa Mahkemesi (Bundan sonra “AYM” olarak anılacaktır.) 01.08.2023 tarihli ve 32266 sayılı Resmî Gazete 'de yayımlanan 01.06.2023 tarih ve 2022/120 E. 2023/107 K. sayılı kararı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. Maddesinin 5 ila 14. fıkralarında düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması (Bundan sonra “HAGB” olarak anılacaktır.)kurumuna ilişkin hükümlerin iptaline karar vermiş idi.
Nitekim Anayasa Mahkemesi tarafından söz konusu bu kurum;
- 5 yıllık denetim süreci içerisinde kamu otoritelerinin keyfi uygulamaları sebebiyle birçok temel hak ve özgürlüğün kullanılmasına engel teşkil ettiği,
- İstinaf kanun yoluna tabi olmaması nedeniyle Anayasanın 36. maddesinin “Hak Arama Hürriyeti” başlıklı düzenlemesine aykırılık teşkil ettiği,
- Suçtan elde edilen gelir, suç eşyası vb. kaynakların mülkiyetinin kamuya geçirilmesini sağlayan müsadere kararı ile birlikte verilmesi halinde müsadere kararının infazının belirsizliği ve üst mahkeme tarafından denetlenememesi nedeniyle Anayasanın 35. maddesinde yer alan “Mülkiyet Hakkının” hukuka aykırı şekilde sınırlandırılmasına sebebiyet verdiği,
- Kararın verilmesi için mağdurun muvafakatinin aranması ve düzenlemenin toplum nezdinde artık cezasızlık düzenlenmesi olarak algılanması sebebiyle mağdurun manevi telafi hakkının elinden alınmasına dolayısıyla yeterli ve etkili bir giderim sağlanamamasına neden olduğu,
- Ceza niteliğinde değil daha çok ceza tehdidi altında bırakma niteliğine sahip olması nedeniyle Devletin suça ilişkin orantılı ceza verilmesi, suçlara ilişkin caydırıcı etkinin ortaya konmasını sağlama yükümlülüğünü yerine getirmesini engellemekte olduğu,
Gerekçeleriyle iptal edilmiş ve söz konusu iptalin 1 Ağustos 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmişti.
Buna istinaden kanun koyucu, HAGB'nin yürürlükten kalkacağı tarihi beklemeden, CMK'nın 231. maddesi içerisinde HAGB ile ilgili yeni bir düzenlemeye gitmiş, HAGB kurumunun devam etmesini amaçlamıştır. Bu amaç doğrultusunda da 12.03.2024 tarihinde 32487 sayılı Resmî Gazete ‘de, 8. Yargı Paketi olarak bilinen 7499 sayılı “Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yayımlanmış ve CMK. 231. Maddesi AYM kararı ışığında yeniden düzenlenmiştir.
Böylece 01.06.2024 tarihi itibariyle yürürlüğe giren HAGB kurumuna ilişkin esaslı değişiklikler şu şekildedir;
- CMK m.231/6'da yer alan “sanığın HAGB kurumunu kabul şartı” kaldırılmıştır.
- HAGB kararlarına karşı “istinaf kanun yoluna başvuru” mümkün hale gelmiştir.
- CMK m.231/5'e eklenen “Müsadereye İlişkin Hükümler Hariç” ifadesi kapsamında HAGB kararı ile birlikte verilen müsadere hükümleri doğrudan uygulanabilecektir.
- Sanık hakkında verilen HAGB hükmünün CMK m.231/11 uyarınca açıklanması halinde fıkrada yer alan koşullarla sınırlı olmak kaydıyla itiraz kanun yolu getirilmiştir.
Söz konusu değişikliğe dair kanuna aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/03/20240312-1.htm
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.