Avrupa Birliği Adalet Divanı (“Adalet Divanı”), 5 Nisan 2022 tarihli C-140-20 sayılı kararı (“Karar”) ile trafik ve lokasyon verilerinin yargılamalarda delil olarak kullanılmasına ilişkin değerlendirmelerde bulunmuştur. Karar'ın İngilizce metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Karar'a konu olay
Davalı G.D. cinayet sebebi ile İrlanda ilk derece mahkemesi tarafından müebbet hapis cezası ile cezalandırılmıştır. İlk derece mahkemesinin, telefon konuşmalarına ait trafik ve lokasyon verilerini hukuka aykırı şekilde kullanarak hakkında mahkumiyet kararı verdiğini iddia eden davalı, ilk derece mahkemesinin kararını temyiz etmiştir. Davalı başvurusunda, trafik ve lokasyon verilerinin saklanmasına izin veren İrlanda Yasası'nın Avrupa Birliği hukuku tarafından güvence altına alınan haklarını ihlal ettiğini sürmüştür. Temyiz mahkemesinin davalının temyiz talebini kabul etmesinin ardından, İrlanda devleti konuyu İrlanda Yüksek Mahkemesi'ne taşımıştır. İrlanda Yüksek Mahkemesi trafik ve lokasyon verilerinin saklanması ve kullanılmasına ilişkin olarak görüş almak amacıyla Adalet Divanı'na başvurmuştur.
Karar ne diyor?
Adalet Divanı içtihatlarına atıfta bulunarak Avrupa Birliği hukukunun trafik ve konum verilerinin genel ve ayrım gözetmeksizin saklanmasına olanak tanıyan ulusal mevzuat düzenlemelerinin önüne geçtiğini belirtmiştir. Söz konusu verilerin saklanmasının kişilerin temel haklarına bir müdahale teşkil ettiğinin de altını çizerek, kamu makamlarının kişilerin temel haklarını korumak için pozitif yükümlülükleri olduğunu belirtmiştir. Bu kapsamda, hak ve menfaatler arasında bir denge kurulması gerektiğini değerlendirmiştir. Bu değerlendirmeler ışığında, Adalet Divanı ciddi suçlarla mücadele etmek ve kamu güvenliğine karşı önemli tehditleri engellemek için trafik ve lokasyon verilerinin hangi şartlar dahilinde kullanılabileceğini aşağıdaki şekilde değerlendirmiştir:
- Trafik ve lokasyon verilerinin belirli bir amaca
yönelik olarak ve sınırlı bir şekilde
saklanması: Adalet Divanı, kamu
makamlarının belirli coğrafi bölgeleri veya
belirli kişileri hedef alan tedbirler alabileceğini
belirtmiştir. Bu bölgeler havalimanları gibi
stratejik olarak önemli yerleri veya ziyaretçi
sayısı fazla olan yerler ile yüksek suç
oranına sahip yerleri kapsayabilecektir. Kamu makamları,
belirli bir süre için söz konusu coğrafi
bölgedeki bireylerin bölgede bulunup
bulunmadığı ve faaliyetleri hakkında verileri
işleyebilecektir. Belirli kişileri hedef almak
için ise Adalet Divanı, bu kişilerin ciddi
suçlarla bağlantısı veya kamu
güvenliğine tehdit oluşturduğuna ilişkin
objektif bir delilin bulunması gerektiğini
belirtmiştir. Adalet Divanı, kişilerin daha
önce kamu güvenliğine tehdit oluşturduğunu
gösteren delillerin objektif delil kabul edilebileceğini
değerlendirmiştir.
- IP adreslerinin ve kullanıcıların kimlik
verilerinin genel ve ayrım gözetmeksizin
saklanması: Adalet Divanı, Avrupa Birliği
hukukunun yerel mevzuat kapsamında elektronik
haberleşmeye ilişkin ürün satın alan bir
bireyin kimlik verilerinin kontrolü ve kaydının
yapılmasını engellemediğini
değerlendirmiştir. IP adreslerinin saklanmasıyla
ilgili olarak, Adalet Divanı, IP adreslerinin genel olarak
saklanmasının ifade özgürlüğü de
dahil olmak üzere bireylerin temel haklarına bir
müdahale oluşturduğuna karar vermiştir. Bununla
birlikte, Adalet Divanı, özellikle çocuk
pornografisi gibi çevrimiçi olarak işlenen
suçlar olmak üzere çeşitli
suçların soruşturulması için IP
adreslerinin gerekli olabileceğine de dikkat
çekmiştir. Bu nedenle, Adalet Divanı belirli
koşullara tabi olarak IP adreslerinin saklanabileceğini
değerlendirmiştir.
- Hizmet sağlayıcılar tarafından trafik ve konum verilerinin seri şekilde saklanması: Adalet Divanı ayrıca, kamu makamlarının ciddi bir suç veya kamu güvenliğine yönelik ciddi bir tehditle ilgili bir soruşturmanın başlatılmasıyla trafik ve konum verilerinin saklanmasını emredebileceğine işaret etmiştir. Ek olarak, bu tedbirin hem de soruşturmayla bağlantılı diğer kişilerin (örn. mağdurun önceden iletişim kurduğu bir kişi) verilerini kapsayabileceğini değerlendirmiştir.
Adalet Divanı, davalının trafik ve konum verilerinin delil olarak kullanılmasının incelenmesini, yukarıdaki ilkelere tabi olacak şekilde İrlanda Yüksek Mahkemesi'nin değerlendirmesine bırakmıştır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.