Ticaret Bakanlığı'nca düzenlenen Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik ("Yönetmelik"), 27 Ağustos 2024 tarihli ve 32645 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Yönetmelik ile İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılarak, hem ikinci el araç ticaretine yönelik düzenlemelerin kapsamının genişletildiği, hem de sıfır araç ticaretine ilişkin distribütörler ve yetkili satıcılar için yeni yükümlülüklerin getirildiği bir düzenlemeye gidilmiştir. Yönetmelik'te öne çıkan düzenlemeler bültenimizde bilgilerinize sunulmaktadır.
SIFIR MOTORLU TAŞIT TİCARETİ YÖNETMELİK KAPSAMINA ALINMIŞTIR
Yönetmelik ile, motorlu kara taşıtı ticareti ile iştigal edenlerin haksız ticari uygulamalarının önüne geçilmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre haksız ticari uygulama; distribütörlerin, yetkili satıcıların ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan faaliyetleri olarak tanımlanmıştır.
Distribütörlerin her durumda haksız ticari uygulama sayılacak faaliyetleri aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:
- Yetkili satıcıyı bir ay içinde son üç yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlamak.
- Fatura tarihinden sonra taşıt fiyatında artış yapmak veya taşıtı on beş gün içinde yetkili satıcıya teslim etmemek.
- Taşıt satışını, kendisinin veya bir başkasının mal veya hizmetini alma şartına bağlamak.
- Yetkili satıcının taşıt satışlarına ilişkin kampanyalardan faydalanmasını diğer ürün ve hizmetlerin satışı, fiyat indirimi, yetkili satıcının kâr marjının kısıtlanması ve taşıt satış kotası gibi şartlara bağlamak.
Aynı zamanda distribütörlere, tavsiye edilen satış fiyatının elektronik ortam üzerinden erişilebilir olmasını sağlama yükümlülüğü getirilmiştir.
Yetkili satıcılar ise, tescilsiz motorlu kara taşıtlarının satışında, alıcının Özel Tüketim Vergisi ve Katma Değer Vergisi ödemesinden sonra fiyatı artırmamak ve on beş gün içinde aracı teslim etmekle yükümlü kılınmıştır. Ayrıca, motorlu kara taşıtı ticareti yapılan iş yerlerinde sigorta, finansman, aksesuar, yedek parça satışı ve servis gibi faaliyetler dışında başka ticari faaliyette bulunulamayacağı düzenlenmiştir.
ÖN ÖDEMELİ TAŞIT SİPARİŞLERİNE İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER GETİRİLMİŞTİR
Tescilsiz motorlu kara taşıtı için ön ödeme yapmayı ve taşıtın devir-teslimini içeren sipariş usulü satışlarda, sipariş formunun yazılı veya elektronik ortamda düzenlenerek alıcıya aynı gün teslim edileceği Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Bu form olmadan alıcıdan herhangi bir ödeme veya borç altına sokan belge alınması yasaklanmıştır.
Yeni düzenlemelere göre sipariş edilen taşıt, formda belirtilen ve kırk beş günü aşmayan süre içinde alıcıya teslim edilmelidir; bu süre, formun düzenlendiği veya ön ödemenin yapıldığı tarihlerden hangisi önce ise ona göre hesaplanacaktır.
Taşıtın teslimine yedi günden fazla bir süre kalması durumunda, alıcıdan en fazla nihai satış fiyatının %10'u oranında bir ödeme veya borç altına sokan belge alınabileceği; alıcının, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren on dört gün içinde, herhangi bir gerekçe göstermeden ve cezai şart ödemeksizin siparişi iptal edebileceği ve sipariş iptalinde yetkili satıcının, alıcıyı yazılı olarak bilgilendirmek ve iptali on gün içinde tamamlamakla yükümlü olacağı gibi, ön ödemeli satışlarda alıcıların mağduriyetini önleme amaçlı düzenlemeler de Yönetmelik kapsamında yer almıştır.
İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITI TİCARETİ İÇİN YETKİ BELGESİ ŞARTLARI DEĞİŞTİRİLMİŞTİR
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti için gerekli olan yetki belgesi şartları arasında yer alan iş yeri açma ve çalışma ruhsatı zorunluluğu kaldırılmıştır. Bununla birlikte, işletmelerin iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alma yükümlülükleri devam etmektedir. Ayrıca, vergi veya meslek odası kaydı olan işletmeler için lise mezuniyeti şartı, 1 Mart 2025 tarihine kadar yapılan yetki belgesi başvurularında aranmayacaktır.
İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞITI TİCARETİ GARANTİ KAPSAMINA ALINMIŞTIR
Sekiz yaşını geçmemiş veya yüz altmış bin kilometreden az yol yapmış motorlu kara taşıtları için motor, şanzıman ve elektronik sistemlerde üç ay veya beş bin kilometre işletme garantisi sağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Üretici tarafından yenilenmiş ikinci el araçlar için ise garanti süresi bir yıl veya yirmi bin kilometre olarak belirlenmiştir.
Garanti kapsamındaki arızaların kırk beş iş günü içinde giderilmesi zorunlu olup arıza süresi garanti süresine eklenecektir. Garanti kapsamına girmeyen durumlar arasında, aşınma ve yıpranma gibi olağan kullanımdan kaynaklanan arızalar, alıcının bildiği hasarlar ve bazı bakım masrafları yer almaktadır.
İKİNCİ EL MOTORLU KARA TAŞIT SATIŞLARINDA GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ ZORUNLULUĞU ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR
Yönetmelik ile, ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında dolandırıcılık riskini azaltmak için güvenli ödeme sistemi kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Bu sistem, ödeme işlemlerinin nakit, havale, elektronik fon transferi gibi yöntemlerle yapılması durumunda, taşıtın mülkiyeti ile satış bedelinin aynı anda el değiştirmesini sağlayan bir elektronik altyapı sunacaktır. Ayrıca, taşıt satış bedelinin bir kısmı kredi kuruluşları tarafından karşılanıyorsa, kredi dışındaki ödemelerin de bu sistem üzerinden yapılacağı düzenlenmiştir.
Bu düzenleme, sahte para kullanımını, nakit ödeme güçlüklerini ve ödeme yapılmaması riskini ortadan kaldırarak, alıcı ve satıcı arasındaki işlemlerin güvenli bir şekilde tamamlanmasını sağlamayı hedeflemektedir.
TAŞIT SATIŞ İHALELERİNDE ŞEFFAFLIK VE GÜVENLİK SAĞLAYAN YENİ DÜZENLEMELER YAPILMIŞTIR
Elektronik ortamda yapılan taşıt satış ihalelerinin şeffaf ve güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, ihale şartlarının ve satışa sunulan taşıtlara ilişkin detaylı bilgilerin ihale platformunda ilan edilmesi, ihale fiyatının adil rekabet kurallarına uygun olarak belirlenmesi ve ihale platformu işleticisinin ve satıcının ihaleye doğrudan veya dolaylı olarak katılmaması gibi asgari kurallar Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Ayrıca, internet üzerinden yapılan taşıt ön değerlemelerinde, yanıltıcı fiyat tekliflerinin önüne geçilmesi ve rekabetin korunması amacıyla, ilk teklif ile nihai teklif arasındaki farkın %5'ten fazla olmaması, verilen teklifin asgari yirmi dört saat geçerli olması ve fiziksel incelemesi yapılan taşıta aynı gün içinde nihai teklif verilmesi gibi düzenlemeler yapılmıştır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.