2Ağustos 2022 tarihli ve 31911 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesi ("AYM") kararına konu itiraz; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'un "İtirazında tamamen veya kısmen haksız çıkan borçludan, hakkındaki itirazın reddolunduğu miktardaki amme alacağı %10 zamla tahsil edilir." hükmünü düzenleyen 58. Maddesinin 5. fıkrasının, Anayasa'nın "Cumhuriyetin Nitelikleri" başlıklı 2. maddesine, "Temel Hak ve Hürriyetlerinin Sınırlanması" başlıklı 13. maddesine, "Hak Arama Hürriyeti" başlıklı 36. maddesine ve "Yargı Yolu" başlıklı 125. maddesine aykırı olduğu ileri sürülerek iptali talebine ilişkindir.
AYM, söz konusu hükmün mülkiyet hakkına müdahale teşkil ettiğinden yola çıkarak talebi incelerken, temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına ilişkin Anayasa'nın 13. maddesinde düzenlenen ölçülülük ilkesinin alt ilkeleri elverişlilik, gereklilik ve orantılılık ölçütlerini dikkate almıştır.
Bu doğrultuda AYM:
- Ödeme emrine karşı dava açılmasının kural olarak tahsilat işlemlerini durdurmaması ve yürütmenin durdurulması hâlinde de gecikme zammı uygulanması sebebiyle kuralın elverişli olmadığına,
- Kamu alacağının dayanağı tarh işlemine ilişkin yargısal süreç devam etmekte iken ödeme emrine karşı dava açılmasının kamu alacağının %10 zamla tahsili yoluyla önlenmeye çalışılmasının hakka en az müdahale ve son çare niteliğini haiz olmaması sebebiyle gereklilik ölçütünü taşımadığına,
- Kuralda haksız çıkma zammının hesaplanması açısından tutar olarak ya da borcun aslına oranla bir üst sınır öngörülmemesi, mahkemelerin somut durumun özelliklerini değerlendirememesi ve hâkime takdir yetkisi tanımaması sebepleriyle kuralın orantılı olmadığına,
- hükmetmiştir.
- Yargı yoluna başvurmayı zorlaştırması ve caydırması nedeniyle hak arama özgürlüğünü sınırladığına,
hükmetmiştir.
Dolayısıyla, söz konusu hükmün Anayasa'nın temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması başlıklı 13. maddesini, 35. maddesiyle korunun mülkiyet hakkını ve 36. maddesiyle korunan hak arama hürriyetini ihlal ettiğinden ilgili hükmün iptaline karar verilmiştir.
2 Ağustos 2022 tarihli ve 31911 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/119 E. ve 2022/48 K. sayılı AYM kararının tam metnine bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Yazı ilk olarak, Moroğlu Arseven'in iki haftada bir yayımlanan bülteni MA | Gazette'de yer almıştır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
We operate a free-to-view policy, asking only that you register in order to read all of our content. Please login or register to view the rest of this article.