Asgari Ücretin Tanimi Nedir? Ve Yasal Dayanagi Nedir?
Asgari ücret, anlamsal olarak, bir kisinin en temel ihtiyaçlari olarak sayilabilecek; beslenmek, barinmak, giyim, isinmak, ulasim gibi ihtiyaçlarin karsilanmasina yetecek biçimde düzenlenen, bir çalisana verilebilecek olan en düsük ücret anlamina gelmektedir.
Her sene güncellenen bu ücret tutari ülkede hangi is kolunda ve de hangi yasaya tabi olursa olsun, bir çalisana verilebilecek en düsük maasi temsil etmektedir. Bu ücret, Asgari Ücret Komisyonu'nca belirlenir.
Asgari Ücret Komisyon'u ise her sene, ülkenin içinde bulunmus oldugu sosyal ve ekonomik durumlari, ücretleri dikkate alarak ve en önemlisi asgari geçim sartini göz önünde bulundurarak, belirler.
Asgari ücrete genel olarak bakildigi zaman; 25540 sayili Asgari Ücret Yönetmeligi'nin 4. maddesinde, "isçilere normal bir çalisma günü karsiligi ödenen ve isçinin; gida, konut, giyim, saglik, ulasim ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarini günün fiyatlari üzerinden asgari düzeyde karsilamaya yetecek ücret" olarak tanimlanmis oldugu görmekteyiz.
Ayrica, Anayasasi'nin Vergi Ödevi basligi altindaki 73. maddesinde "Herkes, kamu giderlerini karsilamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür" ifadesi yer almaktadir.
2022 Yilinda Asgari Ücret Ne Olacak?
2022 yilinda brüt asgari maasin 700,56-TL'lik kismi çalisan SGK primini, 50,04-TL'lik kismi çalisanin issizlik sigortasi primini (%1) olusturacak. Yeni ücretin isverene toplam maliyeti bir isçi için 5.879,70-TL olacak. Bunun 5.004,00-TL'lik kismi brüt asgari maas, 775,62-TL'lik kismi sosyal güvenlik primi, 100,08-TL'lik kismi ise issizlik sigorta primi isveren payindan (%2) olusacak.
Bunlarin disinda, 2022 yilinda bu ücretten gelir vergisi alinmayacaktir. 2022 yilindan önce brüt asgari maas tutarindan %15 oraninda gelir vergisi kesilmekteydi. Bunun yaninda 27,15-TL tutarinda damga vergisi kesilmekteydi. Bu kesintilerin kaldirilmasiyla ücret üzerinde yapilan düzenlemelerde isverene olacak etkisinin degerlendirmeye alindigini görüyoruz.
Asgari Geçim Indirimi 2022 Yili Asgari Ücrete Eklenecek mi?
Burada önemle belirtilmesi gereken hususlardan biri ise Asgari Geçim Indirimi'dir. 2022 yilinda uygulanacak asgari maas üzerinden gelir vergisi kesintisi yapilmayacagindan bu ücret ile çalisanlara Asgari Geçim Indirimi (AGI) ödemesi söz konusu olmayacaktir. Bu ücret disinda çalisanlar için ise AGI uygulamasi devam etmektedir.
Burada, 2021 yili ile 2022 yili asgari maaslari ve yapilacak kesinti farklari üzerinden yapilacak karsilastirma konunun isçi ve isveren açisindan önemini çarpici sekilde ortaya koyacaktir.
| 2021 | 2022 | ||
| a) | Brüt Ücret | 3.577,50-TL | 5.004,00-TL |
| b) | Sigorta Primi Isçi Payi | 500,85-TL | 700,50-TL |
| c) | Issizlik Sigortasi Primi Isçi Payi | 35,78-TL | 50,04-TL |
| d) | Gelir Vergisi Matrahi | 3.040,87-TL | 4.253,00-TL |
| e) | Gelir Vergisi | 456,13-TL | YOK |
| f) | Damga Vergisi | 27,15-TL | YOK |
| g) | AGI Hariç Ödenecek Ücret | 2.557,59-TL | 4.253,00-TL |
| h) | Kesintiler Toplami (b+c+e+f) | 1.1019,91-TL | 750,90-TL |
| k) | Asgari Geçim Indirimi (Bekar ve Çocuksuz) | 268,31-TL | YOK |
| l) | Ele Geçen Ücret | 2.825,90-TL | 4.253,00-TL |
2022 Yili Asgari Ücret ve Yasalasmasina Son Gelismeler Neler?
Son olarak, Gelir Vergisi Kanunu (GVK) ile bazi kanunlarda degisiklik yapilmasina dair kanun teklifi 17.12.2021 tarihinde TBMM Baskanligi'na sunuldu.
Buna göre, 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu'nun 23'üncü maddesinde yapilacak degisiklikle, asgari maasli olarak çalisip, ücret ve ücret sayilan ödemeler toplami aylik brüt asgari maas toplamini asmayanlara iliskin olarak gelir vergisi istisnasi uygulanacaktir.
Ayrica, 193 Sayili Gelir Vergisi Kanunu'nun 32'nci maddesinde yapilacak degisiklikle, bu maasin üzerinde ödeme almakla birlikte net ücretleri, asgari ücretliye ödenen net ödeme altinda kalanlara, bu tutar ile bu tutarin altinda kalindigi aylara iliskin olarak aylik hesaplanan net ücreti arasindaki fark tutar, ücretlinin asgari geçim indirimine ilave edilerek tamamlanacaktir.
Tasari henüz yasalasmamis olup, yürürlüge girmesi beklenmektedir. Ayrica uygulamaya yönelik olarak Gelir Vergisi Tebligi de yayinlanacaktir.
Asgari Ücret Disinda Maas Alanlarin Durumu Nedir?
Burada, daha önce belirttigimiz gibi, kanun teklifinin yasalasmadigini özellikle belirtmekle birlikte, asgari maas disinda ödeme alanlardan gelir vergisi kesintisi yapilacaktir. Bu durumda, bu çalisanlara AGI ödenmesi gerekmektedir. Diger yandan, kesintilerle birlikte asgari maasin altinda kalan çalisanlarin ücreti, AGI ödemesi ile bu ücret seviyesine çekilecektir.
Sonuç
- 2022 yili asgari maas miktari ile birlikte sartlari belirlenmistir.
- Net asgari maas tutari 4.253,00-TL olarak belirlenmis olup, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapilmayacaktir. Bu sebeple, ayrica AGI ödemesi de yapilmayacaktir.
- Asgari maas disinda ödeme alan çalisanlardan ise gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapilacak olup, sayet maaslarinin bu kesintilerle bu ödemenin altinda kalmasi durumunda AGI ile asgari maasin üzerine çekilecektir.
Ilginizi Çekebilir: Kidem ve Ihbar Tazminatlari Nasil Hesaplanir?
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.