Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği'nde ("GSYF Tebliği") Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ'in ("Değişiklik Tebliği") 21 Eylül 2024 tarihli 32669 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanması akabinde fonların şemsiye fon olarak kurulamayacaklarını düzenleyen hüküm kaldırılmış olup yerine şemsiye fon ve şemsiye fona bağlı fonlara ilişkin yeni düzenlemeler getirilmiştir. İşbu yazımızda getirilen değişikliklerin tam anlamıyla kavranabilmesi için öncelikle yatırım fonu ve şemsiye fon kavramlarının tanımına ve tanımda kullanılan terimlere odaklanılacaktır.
Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği (III-52.1) ("Yatırım Fonu Tebliği") içerisinde düzenlenmiş olan yatırım fonu terimi 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ("Kanun") hükümleri uyarınca tasarruf sahiplerinden katılma payı karşılığında toplanan para ya da diğer varlıklarla, tasarruf sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre portföy veya portföyleri işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri tarafından içtüzük ile kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığını tanımlar.
Aynı Yatırım Fonu Tebliği içerisinde şemsiye fon, katılma payları tek bir içtüzük kapsamında ihraç edilen tüm fonları kapsayan yatırım fonu olarak tanımlanmıştır. Katılma payından kastedilen ise, yatırımcının sahip olduğu hakları taşıyan ve fona katılımını gösteren sermaye piyasası aracı olup Merkezi Kayıt Kuruluşu bünyesinde yatırımcılar adına kayden izlenmektedir. Katılma payları esasen yatırımcının fon portföyündeki payının miktarını gösterir. Yatırımcılar, ortaklık payı alarak şirketlere ortak olur gibi yatırım fonlarında da katılma payı alarak fon portföyüne ortak olmaktadırlar. Bu ortaklık, şirket ortaklığına benzetilmiş olsa da katılma payı sahiplerine fon yönetimine katılma hakkı vermemektedir.
Sermaye piyasası araçları ise Sermaye Piyasası Kurulu ("SPK" veya "Kurul") tarafından bu kapsamda olduğu belirtilen menkul kıymetler, türev araçlar ve yatırım sözleşmeleri gibi araçlardır. Pay ve pay benzeri diğer kıymetler ile bunlara ilişkin depo sertifikaları, borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayanan borçlanma araçları ile bunlara ilişkin depo sertifikaları menkul kıymetlerdir.
Şemsiye Fon ve Şemsiye Fona Bağlı Fonlara İlişkin Esaslar
Şemsiye fonlar, Yatırım Fonu Tebliği'nde "Borçlanma Araçları Şemsiye Fonu", "Hisse Senedi Şemsiye Fonu", "Kıymetli Madenler Şemsiye Fonu", "Fon Sepeti Şemsiye Fonu", "Para Piyasası Şemsiye Fonu", "Katılım Şemsiye Fonu", "Değişken Şemsiye Fon", "Serbest Şemsiye Fon", "Garantili Şemsiye Fon" ve "Koruma Amaçlı Şemsiye Fon" şeklinde sayılmıştır. Kurul tarafından yetkilendirilmiş olan portföy yönetim şirketlerinin yatırım fonu kurabilmesi için öncelikle sayılmış şemsiye fon türlerinden birini kurmaları gerekmektedir. Kurulacak olan bu şemsiye fonların herhangi bir malvarlığı olmamakla birlikte, Yatırım Fonu Tebliği'nde de geçtiği üzere katılma payları tek bir içtüzük kapsamında ihraç edilen tüm fonları kapsayan bir yatırım fonudur.
GSFY Tebliği'nde fonların şemsiye fon olarak kurulması mümkün değil iken getirilen yeni hükümler ile girişim sermayesi yatırım fonlarının şemsiye fon veya fon sepeti fonu şeklinde kurulabilmeleri mümkün hale gelmiştir, elbette şemsiye fon olmadan da kurulmaları ayrıca mümkündür. Her katılma payı ihracı için ayrı bir ihraç belgesi düzenlenmesi gerekmekle birlikte şemsiye fona bağlı fonların oluşturulmasına imkân tanınmıştır. Şemsiye fona bağlı fonlar için uygulanacak esaslar arasında her bir fonun varlıkları ve yükümlülüklerinin ayrı olması bulunmaktadır. Bir diğer esas ise, şemsiye fon için yapılması gereken giderler, kuruluş giderleri ile fonların katılma payı ihraç giderleri hariç olmak üzere, fonların toplam değerleri dikkate alınarak oransal olarak bu fonların portföylerinden karşılanacak olmasıdır. Ayrıca belirtmek gerekir ki, bir şemsiye fonun tasfiye edilmesi veya devredilmesi durumunda, bu şemsiye fona bağlı fonların da tasfiye edilmesi veya devredilmesi gerekir.
Şemsiye fona bağlı ilk fonun ihraç başvurusunun, fon içtüzüğünün tescilinden itibaren altı ay içinde yapılması gerektiği, aksi takdirde, fon içtüzüğünün ticaret sicilinden silinmesi için başvuruda bulunacağı da düzenlenmiştir. Bu süre Kurul tarafından gerekçeli olarak bir defaya mahsus olmak üzere altı ay daha uzatılabilecektir. Ek olarak, şemsiye fona bağlı olarak ihraç edilen fonlar için, belirli maddelerde öngörülen ticaret sicilinden terkin şartı uygulanmayacaktır. Şemsiye fonun tasfiye edilmesi, yeterli kabul edilecektir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
