Anayasa Mahkemesi, 13.09.2023 tarihli ve 2022/70 E. ve 2023/152 K. sayılı kararıyla, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 77. maddesinin 12. fıkrasında düzenlenen hukuka aykırı reklam faaliyetlerinin internet ortamı üzerinde gerçekleştirilmesi halinde internet sitesinin ilgili bölümüne ya da şartları bulunması halinde tümüne yönelik Reklam Kurulunun erişim engellenmesi kararı verme yetkisini Anayasa'ya aykırı bularak iptal etmişti. Söz konusu karar 27.10.2023 tarihli ve 32352 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. İlgili hükmün iptal edilmesi nedeniyle doğabilecek hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden iptal hükümlerinin kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmişti. Böylece söz konusu iptal hükmü 27.07.2024 tarihinde yürürlüğe girdi.
Buna göre Reklam Kurulu artık hukuka aykırı reklamların yayınlandığı internet siteleri veya internet sayfalarına erişim engelleme şeklinde idari yaptırım uygulama yetkisine sahip değil. Halbuki; Reklam Kurulu iptal edilen hükmün Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a sonradan eklenerek yürürlüğe girdiği 01.10.2022 tarihinden itibaren hukuka aykırı reklamlarda bulunan internet sayfalarına karşı erişim engelleme yetkisini etkili ve hakkaniyetli bir şekilde kullanmıştır. Özellikle reklamın yayınlandığı internet sitesi ile ilgili reklam verene ulaşılamaması, ihlale konu reklama son verilmesinin aciliyet gerektirmesi gibi durumlarda erişim engelleme kararı etkili şekilde uygulanabilmekteydi. Bu bakımdan ihlale konu reklamların sona erdirilmesi bakımından oldukça etkili ve tüketicileri korumaya yönelik bir yöntem olarak uygulanmaktaydı.
Nitekim, Reklam Kurulu da Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının yürürlük tarihine kadar erişim engelleme yetkisini kararlarının etkinliğinin sağlanmasını teminen kullanmaya devam etmiştir. Örneğin; Reklam Kurulu 11 Haziran 2024 tarihli 346 sayılı toplantısında, tanınmış bir elektronik firması ile hiçbir ticari bağlantısı bulunmadığı halde, bu firmaya ait unvan ve markaların haksız şekilde kullanılması suretiyle, söz konusu markaya ait ürünleri satmaya yetkili olduğu şeklinde intiba uyandıran ve sipariş veren tüketicilerden ödeme almasına rağmen ürünlerin tüketicilere gönderilmediği internet sitesi ve ilgili reklamların yanıltıcı nitelikte olduğunu ve dürüst rekabet ilkelerine aykırılık teşkil ettiğini değerlendirmiş olup ihlalin gerçekleştirdiği internet sitesine yönelik erişimin engellenmesine karar vermiştir. Nitekim söz konusu karar son derece yerinde olup tüketicileri yanıltıcı ve güvenlerini istismar edici şekilde reklam ve ticari faaliyetlerde bulunan internet sitesine ilişkin ihlali etkin şekilde sonlandırmaya yöneliktir.
"Reklam Kurulunun Erişim Engelleme Yetkisi İptal Edildi"1 başlıklı yazımızda ifade ettiğimiz üzere, Anayasa Mahkemesi kararında aslında erişim engelleme yönündeki idari yaptırımın kendisini Anayasa'ya aykırı bulmamış, ancak Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'daki bu idari yaptırım türünün ölçülülük ve gereklilik ilkelerine uygun düzenlenmediğini değerlendirmiştir.
Aslında Reklam Kurulu'nun erişim engelleme yetkisi kanunda sayılı şartlara tabiydi ve Reklam Kurulu tarafından bu yetki titizlikle kullanılmaktaydı. Söz konusu süre zarfında verilen kararlar da incelendiğinde erişim engellenme yetkisinin etkili bir yaptırım mekanizması olduğu gözlenmektedir. Dolayısıyla kanun koyucu tarafından Anayasa Mahkemesi kararında gösterilen ölçülülük ve gereklilik ilkeleri dikkate alınarak benzer bir yaptırım mekanizmasının düzenlenmesinin haksız ticari uygulamalara karşı tüketicilerin korunması, piyasada etkin rekabetin sağlanması ve marka hakkının ihlaline ilişkin fiillere karşı etkin ve çok ayaklı bir denetim gerçekleştirilmesi bakımından önemli olduğu görüşündeyiz.
Footnotes
1. https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz/makaleler/reklam-kurulunun-erisim-engelleme-yetkisi-iptal-edildi
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.