Yeni Gelismeler
Enerji Piyasasi Düzenleme Kurumu ("EPDK") 2020 yilinin sonunda yapilan degisikliklere paralel olarak elektrik piyasasina iliskin ikincil mevzuatta genis çapli bir güncelleme yapti.
Yapilan Degisiklikler
9 Mayis 2021 tarihli Resmi Gazete'de, ayni gün yürürlüge girmek üzere asagidaki yönetmelikler yayimlandi:
- Elektrik Piyasasi Lisans Yönetmeliginde Degisiklik Yapilmasina Dair Yönetmelik
- Elektrik Piyasasinda Lisanssiz Elektrik Üretim Yönetmeliginde Degisiklik Yapilmasina Dair Yönetmelik
- Yenilenebilir Enerji Kaynaklarinin Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine Iliskin Yönetmelikte Degisiklik Yapilmasina Dair Yönetmelik
- Elektrik Piyasasi Baglanti ve Sistem Kullanim Yönetmeliginde Degisiklik Yapilmasina Dair Yönetmelik
- Elektrik Piyasasi Dengeleme ve Uzlastirma Yönetmeliginde Degisiklik Yapilmasina Dair Yönetmelik
- Elektrik Sebeke Yönetmeliginde Degisiklik Yapilmasina Dair Yönetmelik
- Elektrik Piyasasinda Depolama Faaliyetleri Yönetmeligi
Depolama faaliyetlerine iliskin olarak getirilen degisiklikler 17 Mayis 2021 tarihli "Elektrik Piyasasi - Depolama Faaliyetleri Yönetmeligi Yürürlüge Girdi" baslikli hukuk bültenimizde ayrica degerlendirilmis olup, söz konusu hükümlere bu bültende yer verilmemistir.
Diger konulardaki önemli hükümlerden bazilari asagida özetlenmektedir.
1. Lisans Yönetmeligi
Biyokütle tesisleri - atik lastiklerin islenmesi: Atik lastiklerin islenmesi sonucu ortaya çikan yan ürünleri kullanacak biyokütleye dayali üretim tesislerinde, söz konusu yan ürünler tesis bünyesinde kurulacak piroliz tesislerinden karsilanabilir. Pirolitik yag ve gazin yakit olarak kullanilmasi planlanan projeler için yapilan önlisans basvurularinda baska kaynaklar kullanilamaz.
Önlisans ve üretim lisansi sahipleri için ortaklik/kontrol degisiklikleri: 2020 yilinin sonunda Elektrik Piyasasi Kanunu'nda yapilan bir degisiklikle üretim lisansi sahiplerinin dogrudan ve dolayli pay degisiklikleri ile kontrol yapisinin degismesi sonucunu veren islemlerinin onaya tabi olmasina iliskin hüküm yürürlükten kaldirilmisti. Lisans Yönetmeligi degisikligi ile söz konusu islemlerin gerçeklesmelerini takiben alti ay içerisinde EPDK Basvuru Sistemi üzerinden bildirilmesi zorunlulugu düzenlendi. Bildirimler 1 Haziran 2021 tarihine kadar yazili olarak yapilabilecek. Bildirim yükümlülügünün belirlenen süre içerisinde yerine getirilmemesi halinde tadil bedeli kadar bir bedel uygulanacak.
Mekanik kapasite tadilleri: Mekanik kapasite artisi kapsaminda ilave edilecek toplam mekanik güç miktari, isletmede olanlar dahil, lisansa derç edilmis elektriksel kurulu güç miktarindan fazla olamaz.
Hibrit tesisler: Ana kaynaga dayali ünitelerin kismi veya tam kabulü yapilmadan yardimci kaynaga dayali ünite veya ünitelerin kismi veya tam kabulü yapilamaz. Birlesik elektrik üretim tesisi ile birlesik yenilenebilir elektrik üretim tesislerinde yardimci kaynaga dayali olarak kurulacak ünite ve/veya ünitelerin toplam gücü, EPDK tarafindan Kurul karariyla belirlenir.
2. Lisanssiz Üretim Yönetmeligi
Yeni kategori: kurulu güç sinirina tabi olmayan yenilenebilir enerjiye dayali tesisler: 2020 yilinin sonunda Elektrik Piyasasi Kanunu'nda yapilan bir degisiklikle baglanti anlasmasindaki sözlesme gücü ile sinirli olmak kaydiyla herhangi bir ek kurulu güç sinirina tabi olmaksizin yenilenebilir enerji kaynaklarina dayali lisanssiz üretim tesisi kurulmasina izin verilmisti. Bu durum yönetmeligi de yansitildi:
- Kurulu güç sinirina (mevcut durumda 5 MW) tabi olan yenilenebilir enerjiye dayali lisanssiz üretim tesisleriyle iliskilendirilmis olan tüketim tesisleri için, yeni kategori kapsaminda ilave üretim tesisi kurulabilecek.
- Aylik mahsuplasma yeni kategorideki bu tesisler için de uygulanacak.
- Ihtiyaç fazlasi enerji destekleme mekanizmasi (YEKDEM) kapsaminda degerlendirilecek.
- Kurulu güç sinirina (5 MW) tabi olan ayni tür tesislerden farkli olarak yeni kategorideki tesislerde
-
- üretim ve tüketimin ayni ölçüm noktasinda olma zorunlulugu bulunmuyor
- izin bedelleri tesis sahibi tarafindan karsilanacak (lütfen bu konuda Baglanti ve Sistem Kullanim Yönetmeligi'nde yapilan degisiklikler bölümüne de bakiniz).
30 Haziran 2021'den sonra ilk defa isletmeye girecek tesislere uygulanacak fiyatlar: 2020 yilinin sonunda Elektrik Piyasasi Kanunu'nda yapilan degisiklige paralel olarak bu hususun Cumhurbaskani tarafindan belirlenecegi düzenlenmistir.
Isletmenin ilk 10 yilindan sonra uygulama: 2020 yilinin sonunda Elektrik Piyasasi Kanunu'nda yapilan degisiklige paralel olarak bu hususun Cumhurbaskani tarafindan belirlenecegi düzenlenmistir.
Geçici baglanti: Insa halindeki tüketim tesisleri için geçici baglanti kapsaminda lisanssiz üretim tesisi kurulabilecek.
Otomatik sayaç yükümlülügü: Degisiklikten önce kurulu gücü 50 kW ve üzerinde olan tesislere uygulanan otomatik sayaç okuma sistemine uyumluluk zorunlulugu, bundan sonra kurulu gücü 10 kW'in üzerinde olan tesisler için uygulanacak.
Kabul tarihi itibariyla tüketim zorunlulugu: Lisanssiz üretim tesisiyle iliskilendirilen bütün tüketim tesislerinin, en geç ilgili üretim tesisinin kabulünün yapildigi tarih itibariyla enerji tüketiyor olmasi zorunlu olacak. Aksi takdirde tüketim yapilana kadar üretilen fazla enerji için destekleme mekanizmasi (YEKDEM) kapsaminda herhangi bir ödeme yapilmayacak.
Birlesme ve bölünme durumunda kabul sarti: Lisanssiz üretim tesisi sahibi kisinin ayni kalmasi ve pay oranlarinin degismemesi kaydiyla tesisin kabul edilmis olmasi sarti bundan sonra aranmayacak.
Pay devri kisitlamasi: Kurulu güç sinirina (mevcut durumda 5 MW) tabi yenilenebilir enerjiye dayali lisanssiz üretim tesisleri için kabul yapilana kadar uygulanan pay devri yasagi için yeni bir istisna getirildi. Buna göre tesisin kabulünün yapilmasindan önce de mevcut dogrudan veya dolayli pay sahipleri arasinda kontrol degisikligi olusturmayacak sekilde pay devri yapilabilecek.
Aylik mahsuplasmaya geçebilecek tesisler: 12 Mayis 2019 tarihinden önce baglanti anlasmasina çagri mektubu düzenlenen, baglanti anlasmasi imzalanan ya da kabulü tamamlanarak isletmeye alinan,
- ürettigi enerjinin tamamini iletim veya dagitim sistemine vermeden kullanan ve üretimi ve tüketimi ayni ölçüm noktasinda olan, veya
- kurulu gücü 10 kW ve altinda olacak sekilde kurulu güç sinirina tabi olarak kurulan
yenilenebilir enerji kaynaklarina dayali üretim tesisleri için aylik mahsuplasma uygulanabilir.
Bu imkandan yararlanmak için 9 Mayis 2021 tarihinden itibaren 60 gün içinde basvuruda bulunulmasi gerekmektedir.
3. Yenilenebilir Enerji Kaynaklari Yönetmeligi
Biyokütle tesislerinde uygulanacak fiyat: 1 Temmuz 2021 tarihinden sonra isletmeye girecek ve farkli destekleme mekanizmasi fiyatlarina tabi prosesler barindiran biyokütleye dayali üretim tesislerinde üretilen enerji, kullanilan prosesler için belirlenen fiyatlardan en düsük olanina tabi olacak.
Yük atma talimatlari: Sistem isletmecisi tarafindan verilen acil durum ve/veya dengeleme güç piyasasi yük atma talimatlarina uymayan YEKDEM katilimcisi üretim lisansi sahibi tüzel kisilere, ilgili uzlastirma döneminde verilen talimatin yerine getirilmeyen kismina tekabül eden üretim miktari için ödeme yapilmaz.
Daha önce kullanilmis ana ekipman: Satin alma destekleme mekanizmasindan (YEKDEM) faydalanmis üretim tesislerinde ve daha önce kabule konu edilen bir üretim tesisinde kullanilan ana ekipmanlarin kullanildigi yeni üretim tesisleri için destekleme mekanizmasi uygulanmaz.
4. Baglanti ve Sistem Kullanim Yönetmeligi
Yeni lisanssiz üretim tesisi kategorisi için dagitim ve iletim: Baglanti anlasmasindaki sözlesme gücüyle sinirli olmak kaydiyla kurulu güç sinirina tabi olmaksizin yenilenebilir enerji kaynaklarina dayali lisanssiz üretim tesisi kurulabilmesine iliskin yeni kategori tesislerden yukarida Lisanssiz Elektrik Yönetmeligi baslikli bölümde bahsetmistik. Baglanti ve Sistem Kullanim Yönetmeligi Degisikligi uyarinca söz konusu tesislere ait dagitim tesisi ve/veya iletim tesisi yatirimlari ile tasinmaz temininin gerektirdigi ödemeler ve izin bedelleri üretim tesisi sahibi tarafindan karsilanir.
Iletim varliklari teminatlari: Iletim varliklari için yapilan yatirimlar için verilen teminatlar, sistem kullanim bedeli yoluyla yatirim tutarinin ödenmesinin tamamlandigi tarihe kadar muhafaza edilecek (önceden bu süre iletim varliklarinin en son geçici kabul onay tarihinden itibaren onuncu yilin sonuna kadar olarak uygulaniyordu). Ayrica kullaniciya yilda en fazla iki defa olmak üzere teminatinin kismi olarak iadesini de talep etme imkani tanindi.
Sonuç
Yönetmeliklerde getirilen degisikliklerle esas olarak 2020 yili sonunda yapilan kanun degisiklikleri dogrultusunda ikincil mevzuat yeniden revize edilmis ve piyasa gelismeleri dogrultusunda ihtiyaç duyulan bazi prosedürler düzenlenmistir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.