7491 SAYILI TORBA KANUN'LA YAPILAN VERGİSEL DÜZENLEMELER
Uzunca süre önce Türliye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilerek Genel Kurul'a sevk edilen fakat araya bütçe görüşmeleri girdiği için görüşülmesi yarıda kalan Torba Kanun nihayet Genel Kurul'da görüşülerek kabul edilmiş ve 7491 sıra numarasıyla ve "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" başlığıyla 28.12.2023 tarihli ve 32413 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
Söz konusu Kanun (işbu Sirkülerimizde bundan sonra Torba Kanun olarak anılacaktır) vergisel konularda çok sayıda ve önemli düzenlemeler ihtiva etmektedir. Bu düzenlemeler işbu Sirkülerimizde özet olarak belirtilmiştir. Bunlardan önemli olduğunu düşündüğümüz bazı düzenlemelere ilişkin daha detaylı açıklamalarımıza ilerleyen günlerde yayımlayacağımız Sirkülerlerimizde yer verilecektir.
- Vergi Usul Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler
- VUK'un Geçici 33 üncü Maddesi Uyarınca 2024 ve 2025 Yıllarında Yapılacak Enflasyon Düzeltmesinin Sonuçları Banka ve Sigorta Şirketleri ile Bazı Finans Kurumlarını Etkilemeyecektir
(Yürürlük Tarihi: 28.12.2023)
Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu'nun (VUK) geçici 33 üncü maddesi uyarınca, bilanço usulüne tabi mükellefler 31.12.2023 tarihli bilançolarını enflasyon verilerine bağlı olmaksızın enflasyon düzeltmesine tabi tutmak zorundadırlar. Bunlar enflasyon verilerine bağlı olarak (son üç yılın Yİ-ÜFE artışının %100 ve son yılın Yİ-ÜFE artışının %10'u aşması halinde) 2024 ve devamında da enflasyon düzeltmesi yapmak zorundadırlar.
Torba Kanun'un 17 nci maddesi ile VUK'un geçici 33 üncü maddesinde yapılan düzenlemeyle; bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapması ancak bunların düzeltmeden kaynaklanan kar ve zararlarının kurumlar vergisini etkilememesi öngörülmüştür.
Buna göre; bu kurumlar, enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda olan diğer mükellefler gibi 31.12.2023 tarihli mali tablolarını enflasyon düzeltmesine tabi tutacaklar ve bu düzeltme sonucu oluşan kâr/zarar farkını geçmiş yıllar kâr/zararı hesabında göstereceklerdir. Bu kurumların 2023 yılı bilançolarının düzeltmesinde herhangi bir değişiklik yoktur.
Bununla birlikte; VUK'un geçici 33 üncü maddesinde yapılan değişiklikle, bu kurumların 2024 ve 2025 yılında yapacakları enflasyon düzeltmesi için farklı bir uygulama getirilmiştir. Değişikliğe göre, bu kurumlar da 2024 ve 2025 yıllarında enflasyon düzeltmesi yapacaklar ancak bu düzeltmeler nedeniyle ortaya çıkan kar veya zarar kurumlar vergisi matrahıyla ilişkilendirilmeyecektir. Bu farklılık dışında, bu kurumların 2024 ve 2025 yıllarında yapacağı enflasyon düzeltmesinde diğer hükümler aynen uygulanacaktır. Diğer bir deyişle, bu kurumlar parasal olmayan aktif ve pasiflerini düzeltmeye tabi tutacaklar, düzeltilmiş değerler üzerinden amortisman ayırabilecekler, iştraklerine ilişkin düzeltme farklarını maliyet olarak kabul edebileceklerdir.
Yapılan düzenleme ile Cumhurbaşkanına bu uygulamayı geçici vergi dönemleri dahil 2026 hesap döneminde de uygulatma yetkisi verilmiştir.
Bunların dışında kalan diğer tüm bilanço usulüne tabi mükelleflerin 2024 ve 2025 yılı düzeltmeleri açısından herhangi bir değişiklik öngörülmemiştir. Bunlar şartların varlığı halinde geçici vergi dönemlerinden başlayarak 2024 ve devamı yıllarda enflasyon düzeltmesi yapacaklardır. Bu düzeltmeler nedeniyle oluşan kar veya zararlar gelir tablosuna giderek ticari kazancı ve matrahı etkileyecektir.
-
Sanayi Sicil Belgesini Haiz İmalatçılar ile Ar-Ge Faaliyetiyle Uğraşanların Yarı Süreli Amortisman Ayırma İmkanları Bir Yıl Daha Uzatılmıştır
(Yürürlük Tarihi: 28.12.2023)
VUK'un geçici 30 uncu maddesi uyarınca, bu maddenin yürürlüğe girdiği 1.5.2018 tarihinden 31.12.2023 tarihine kadar sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca bu Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilmektedir.
Torba Kanun'la yapılan düzenleme ile bu süre 31.12.2024 tarihine uzatılmıştır. Buna göre, söz konusu mükellefler bu süre sonuna kadar aldıkları kapsam dahilindeki iktisadi kıymetlerini normal sürenin yarısı kadar bir sürede itfa edebileceklerdir.
-
Gelir İdaresi Başkanlığı Sistemlerinden Bilgi Alabilmek İçin Bilgi Başına 25 Kuruştan Az Olmamak Üzere Katılım Payı Alınabilecektir
(Yürürlük Tarihi: 1.1.2024)
Torba Kanunla VUK'a eklenen mükerrer 413 üncü maddeyle; Gelir İdaresi Başkanlığı sistemlerinde yer alan ve bu Kanunun 5 inci maddesi kapsamında üçüncü kişilerle paylaşılabilecek bilgilerin, anılan madde hükümleri çerçevesinde genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına 25 kuruştan az olmamak üzere katılma payı alınması öngürülmüştür.
Buna göre; katılma payının tutarı, sorgulanan veya dönen verinin sayısı, boyutu ve kapsamı, verinin sorgulama dışında toplu olarak paylaşılması durumunda paylaşılan verinin sayısı, boyutu, kapsamı ve mükellef sayısı ayrı ayrı veya birlikte dikkate alınarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenebilecektir. Bakanlık, kanunları gereğince mükelleflerden alabilecekleri bilgileri Başkanlık sistemlerinden alan kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşlarından, paylaşılan verinin türü ve paylaşılma şeklini de dikkate alarak katılma payı almamaya veya daha düşük tutarlı almaya yetkili kılınmıştır. Katılma payları, yeni bir belirleme yapılmadığı sürece, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak bu Kanun uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılır. Ödenecek katılma payı tutarının belirlenmesine esas olan sorgu, dönen kayıt veya toplu olarak paylaşılan veri miktarının belirlenmesinde Gelir İdaresi Başkanlığı kayıtları esas alınacaktır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
