Reçete Bazında Yurt Dışından İlaç Temini Programları (NPP - named patient program), Türkiye'de ruhsatlandırılmamış veya ruhsatlı olup çeşitli nedenlerle bulunmayan ilaçların, hekim talebiyle yurt dışından temin edilmesini sağlayan ithalat rejimidir.
03 Şubat 2023 tarihinde yayımlanan Yurt Dışından İlaç Temini Yönetmeliği (“NPP Yönetmeliği”) ile sürece dair paydaşların rolleri belirginleştirilmiştir. Bu düzenlemeye göre, yurt dışında yerleşik kurum ve kuruluşlar "Yurt Dışı İlaç Temin Kaynağı" olarak tanımlanmış, Türkiye'de Temsilci bulundurması zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca, Türk Eczacılar Birliği, SGK ve Bakanlık tarafından uygun görülen kurumlar “Yurt Dışı İlaç Tedarikçileri” olarak belirlenmiş ve ecza depolarının mevzuata uygun olarak ilaç dağıtması öngörülmüştür.
Ayrıca bu yollarla temin edilmiş ürünlerin, İlaç Takip Sistemi'ne (“İTS”), tıpkı ruhsatlı ilaçlar için yapıldığı gibi, kaydedileceği ve bu sistem üzerinden takip edileceği ve karekodlama uygulamasının yapılacağı düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeye ek olarak, Yurt Dışından İlaç Temin Kılavuzu da güncellenmiştir. Güncel kılavuza göre, yurt dışı ilaç tedarikçileri tarafından yapılan karekod işlemi, yurt dışı ilaç temin kaynağı tarafından gümrüksüz alanda da yapılabilir. Ayrıca, İTS bildirimleri ve karekodlama işlemlerine dair mali yükümlülüklerin, tedarikçi temsilcisi tarafından karşılanabileceği belirtilmiştir. Bu, ilaç temin sürecinde şeffaflık ve izlenebilirliğin artırılması adına önemli bir gelişmedir.
Türkiye'nin sağlık politikalarında önemli bir yer tutan On İkinci Kalkınma Planı ve 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı, yurt dışından ilaç temini ile ilgili olarak maliyet etkili seçeneklerin ödeme listelerine dahil edilmesini hedeflemektedir. Bu düzenleme, sağlık harcamalarının daha etkin bir şekilde yönetilmesine ve hasta tedavisinin hızlandırılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Ancak, yurt dışından ilaç temini için oluşturulan bu istisnai ithalat rejiminin temel amacı, Türkiye'de ruhsatlı olmayan ya da piyasada bulunmayan ilaçların hastalar için temin edilmesidir.
Bu bağlamda, yurt dışından ilaç temini mekanizmasının etkin kullanımı, hem hastaların tedaviye daha hızlı erişmesini sağlamak hem de sağlık sisteminin sürdürülebilirliğini desteklemek açısından büyük önem taşımaktadır. Özellikle maliyet etkili ilaçların ödeme listesine dahil edilmesi, sağlık bütçesi açısından olumlu bir etki yaratabilir. Ancak, bu tür ilaçların temininde dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli konu ise, temin edilen ilaçların güvenli ve kaliteli olmasıdır.
Bununla birlikte, mevzuatta belirtilen kurallara uyulması, ilaçların yurt dışından temin edilmesinde yaşanabilecek olası güvenlik ve kalite problemlerinin önüne geçilmesine yardımcı olacaktır. Türkiye'deki sağlık sisteminin etkin işleyişi için, bu düzenlemelerin hem üretici firmalar hem de ilgili kamu kuruluşları tarafından dikkatle uygulanması gerekmektedir. Sağlık sisteminde alınacak bu tür tedbirler, hastaların ihtiyaç duyduğu ilaçlara daha hızlı ve güvenli bir şekilde erişimini sağlayacak, aynı zamanda sahte ilaçların satışının önlenmesinde etkili olacaktır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
