De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft opnieuw de beslissing op bezwaar tegen twee natuurvergunningen voor elektriciteitscentrales op de Maasvlakte vernietigd. Volgens de Afdeling is niet de zekerheid verkregen dat de natuurlijke kenmerken van de nabij gelegen beschermde duingebieden niet zullen worden aangetast door de stikstofemissies afkomstig van de centrales.
Op 30 oktober 2013 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State opnieuw de beslissingen op bezwaar vernietigd, die het college van gedeputeerde staten van Zuid-Holland had genomen naar aanleiding van bezwaren van Greenpeace en anderen tegen natuurvergunningen voor elektriciteitscentrales op de Maasvlakte. Greenpeace, de Vereniging Verontruste Burgers van Voorne en de Stichting Natuur en Milieu hadden beroep ingesteld tegen de afwijzing van hun bezwaren. In mei 2011 had de Afdeling al de eerste beslissing op de bezwaren vernietigd, omdat de effectbeoordeling van de stikstofdeposities op de nabijgelegen Natura 2000-gebieden onvolledig was.
De onzekerheid over de effecten van stikstofdeposities was nu opnieuw de reden voor vernietiging. Voor de betrokken Natura 2000-gebieden gelden (toekomstige) natuurbeheermaatregelen. Hoewel de effecten van deze maatregelen wel mogen worden meegenomen in de beoordeling voor de vergunning, is in dit geval 'onvoldoende gekwantificeerd' wat de omvang is van die maatregelen en welke stikstofwinst daarmee behaald wordt in vergelijking met de verwachte stikstofuitstoot van de centrales. Hierdoor is niet duidelijk of met de natuurbeheermaatregelen een verslechtering van de natuurgebieden door de stikstofuitstoot van de centrales plaatsvindt. Voor het oordeel van de Afdeling is van belang dat in sommige nabijgelegen Natura 2000-gebieden de hoeveelheid aanwezige stikstof al te hoog is (de achtergronddepositiewaarden, ADW's) en daar om die reden een verbeterdoelstelling geldt. Het resultaat van deze uitspraak is dat het college zich voor de derde keer zal moeten buigen over de bezwaren van de betrokken bewoners- en milieuorganisaties.
Besluiten over projecten en plannen met stikstofemissies komen steeds vaker voor de rechter. De reden is dat de ADW's in veel gevallen groter zijn dan de zgn. kritische depositiewaarden ('KDW's'). Boven de KDW's zijn significante effecten op natuurgebieden in beginsel niet uit te sluiten. Naar de lucht geëmitteerde stikstof verplaatst zich bovendien over grote afstanden, waardoor grote effectgebieden kunnen ontstaan, ook bij relatief kleine ontwikkelingen. Dat brengt een grote onderzoeklast met zich mee.
Winst is dat uit de uitspraak kan worden afgeleid dat het toekomstig instandhoudingsbeheer onderdeel is van de lokale milieukenmerken en omstandigheden en bij de effectbeoordeling moet worden betrokken, ook als dat beheer nog niet vastligt in een beheerplan. De Afdeling is echter van oordeel dat meer inzicht moet worden gegeven in de hoeveelheid stikstof die met dat beheer wordt afgevoerd in verhouding tot de deposities, ook als de stikstofbalans of de bijdragen daaraan als gevolg van het project naar het oordeel van ecologen niet bepalend zijn voor het bereiken van de instandhoudingsdoelen. Het lijkt er op dat dit laatste aspect onvoldoende duidelijk is geworden in de procedure bij de Afdeling.
Door deze uitspraak blijkt wederom dat de stikstofproblematiek op dit moment een groot knelpunt is bij de vergunningverlening voor nieuwe economische activiteiten. De Programmatische Aanpak Stikstofdepositie (PAS) moet deze vergunningverlening vlot trekken. In een brief van 30 oktober heeft de Staatssecretaris van Economische Zaken laten weten dat de beoogde datum van inwerkingtreding van 1 januari 2014 in ieder geval niet wordt gehaald. Het streven is nu om de PAS in de zomer van 2014 in werking te laten treden. Het is niet alleen onzeker wanneer de PAS in werking treedt, maar ook of de PAS wel een oplossing gaat bieden. Met deze uitspraak rijst immers de vraag of het instandhoudings- en herstelbeheer zoals dat in de PAS is voorzien, wel voldoet aan de kwantificering van de stikstofmaatregelen zoals die blijkens deze uitspraak in de projectensfeer (kennelijk) door de Afdeling wordt verlangd.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
