ÖZET

NAZALI Gündem'in 17. sayısı altında konuya giriş mahiyetindeki ilk makale sonlandırılırken, Türkiye haricindeki ülkelerin kripto varlıklara karşı ne gibi bir yaklaşım benimsediklerine dair araştırmalar ile serinin ikinci yazısına devam edileceği bildirilmiş idi. Bu doğrultuda, işbu çalışma kapsamında kripto varlıklara karşı Avrupa Birliği ile Amerika Birleşik Devletleri'nde yer alan otoritelerin yaklaşımları ve kripto varlıkların geleceğine dair mülahazaları aktarı lmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Kripto Varlık, Kripto Değer, Stablecoin, Digital Euro, Avrupa Merkez Bankası, FED, FINMA, LIBRA.

GİRİŞ

İnternet çağının bir hediyesi olarak hayatımıza giren kripto varlıklar, mevcutta regüle edilmiş piyasalara meydan okurcasına işlem görürlerken bu varlıklara yasal anlamda nasıl muamele edileceğine dair bitmeyen tartışmalar mevcuttur. Bu tartışmaların hâlihazırda nihayete kavuşmadıkları ve yakın bir zamanda da kavuşma imkânlarının olmadığı açıktır. Zira kripto varlıklara ilişkin gerçekleştirilen her türlü yaklaşım ancak yerel ve global anlamda bir bütünlük arz ettiği vakit tamam olacaktır.

Bu anlayışla, Avrupa Birliği ("AB") ve Amerika Birleşik Devletleri ("ABD")'ndeki otoritelerin kripto varlıklara ilişkin yaklaşımları işbu yazı altında ele alınmaya çalışılmıştır. İnceleme altına alınan sistemlerin kripto varlıklara olan yaklaşımlarında ortak refleksleri benimsedikleri görülmüştür. Bu sistemler kripto varlıkları öncelikle "yabancı" olarak tanımlayarak bunların olumsuz özellikleri üzerinde durmuş, sonrasında bu yabancıları sistemle uyumlaştırma çabası içine girmiş ve son raddede kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanımı için mümkün görünen en makul yolun "merkez bankaları aracılığı" ile yeni kripto ekosistemleri üzerinden oluşturulacak merkez bankası dijital para birimlerinin kullanımı olacağını mütalaa etmişlerdir. İşbu çalışma altında, konunun genişliği nedeniyle, ancak ilgili ülke otoritelerinin öncelikli kaynaklarına atıf yapılmış olup konuya ilişkin tüm eserler işbu çalışmada sayılan metinlerden ibaret değildir.

1. AVRUPA BİRLİĞİ

Günümüzde Avrupa olarak isimlendirilen coğrafi alan içerisinde, aynı kültürel birliktelik ve bu birliği devam ettirme iddiası ile sosyo-ekonomik bir oluşum olarak ortaya çıkan Avrupa Birliği, kendisine bağlı üye ülkelerin yerel regülatif yaklaşımları ile kendi kurumlarının konu hakkında yayımladıkları düzenleyici metinleri birlikte ele alma çabasına girişmiş ve bu anlayışla, "dijital euro"ya giden sürecin kapılarını aralamıştır.

12 Aralık 2013. Birlik içerisinde, kripto varlıklara karşı ne gibi bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğine dair ilk açıklama European Banking Authority1 (EBA) tarafından yayımlanan 12 Aralık 2013 tarihli uyarı metni2 ile oluşturulmuş ve bu uyarı açıklaması içerisinde kripto varlıkların ne oldukları, ne şekilde çalıştıkları ve ne gibi riskleri ihtiva ettikleri kaleme alınmıştır. Metin içeriği incelendiğinde, EBA'nın, kullanıcıları yüreklendirmekten ziyade bu gibi platformlarda yapacakları işlemlerde karşılaşabilecekleri (i) paralarını kaybetme yahut çaldırma, (ii) kripto varlıkların değerlerinin anlık yükselmesi ve alçalması nedeniyle kripto varlıkların parasal değerlerine itibar edilemeyeceği ve (iii) bu platformlarda yapılan işlemler ile kriminal aktivitelere karışılabileceği yahut bilinmeden destek olunabileceği gibi riskleri sıraladığını görmekteyiz.

4 Temmuz 2014. EBA, bu yaklaşımını konuyla ilgili hazırladığı 4 Temmuz 2014 tarihli "Sanal Değerlere İlişkin EBA Görüşü3" isimli metinde de sürdürmüş, bu metin içerisinde 12 Aralık 2013'te yayımladığı uyarı bildirisinde yer alan riskleri 70 başlık altında daha da detaylandırmış ve fakat buna karşın sistemin avantajları olarak sıralanabilecek unsurlara da "ekonomik avantajlar" ve "bireysel avantajlar" ana başlıkları altında yer vermiştir. Bu rapor içerisinde EBA, kripto varlık ekosisteminin ne şekilde regüle edilebileceğine dair birtakım önerilerde bulunmuşsa da, bu konuda getirilebilecek düzenlemelerin AB çatısı altında her ülkeye uygulanabilir bir şekilde gerçekleştirilmesinin azami ehemmiyette olduğuna dikkat çekmiş ve net bir tanım yapmaktan kaçınmıştır.

Şubat 2015. Yayınladığı bir diğer rapor4 ile EBA, konuya ilişkin incelemelerini sürdürmüş ve kripto varlıkları, "herhangi bir merkez bankası, kurum yahut e-para kurumu tarafından ihraç edilmemiş, kimi durumlarda banknota alternatif olarak kullanılabilen sanal değerler" olarak tanımlamıştır. EBA, bu raporu içerisinde, kripto varlıklara dair incelemelerde bulunulurken "para" kelimesinin kullanımının doğru olmayacağını, bunun yerine "sanal değer" kelimesinin kullanılmasının daha uygun olacağını değerlendirmiştir.

Ekim 2015. Bu süreçte Avrupa Birliği Adalet Divanı'nın Skatteverket v David Hedqvist5 kararının incelenmesi azami ehemmiyettedir. Divan, anılan karar içerisinde kripto varlık alıp satan David Hedqvist tarafından gerçekleştirilen işlemlerin KDV'ye tabi olup olmadığına dair bir inceleme yürütürken kripto varlıkların mahiyetine dair de bir incelemede bulunmuş ve kripto varlıkların "elektronik ortamda ihraç edilen, belirli bir sanal ortamda kullanım alanı olan, regüle edilmemiş ve e-para olarak isimlendirilemeyecek varlıklar" olarak tarif edilebileceğini belirtmiştir. Divan, bu nitelendirmeyi, 2012 yılında European Central Bank6 (ECB) tarafından yayımlanan rapora dayalı olarak gerçekleştirmiştir. Divan'ın bu refleksinden anlaşılan, yargının, konuyla ilgili idari organların tanımlamalarını takip ettiğidir.

11 Eylül 2019. Swiss Financial Market Supervisory Authority7 (FINMA), bir basın açıklaması8 ile Cenevre merkezli LIBRA isimli kuruluş9 tarafından iletilen "stablecoin10"lerin ne tür düzenlemelere tabi olması gerektiği yönündeki soruya cevap vermiştir. Açıklama içerisinde, FINMA, bu gibi sistemleri "ödeme sistemleri/araçları" şeklinde lisanslandırabileceğini, ödeme sistemi olarak kabul edilecek sanal değere ilişkin teknolojik altyapının kara para aklama karşıtı yasalara tabi olacağını ve mevcutta ödeme sistemi kuruluşlarına uygulanan sair düzenlemelerin de ihraç edilebilecek "stablecoin"lere uygulanacağını belirtmiştir. FINMA, yapmış olduğu açıklamada, EBA ile aynı doğrultuda, "blockchain tabanlı ödeme sistemlerinin ancak uluslararası bir çaba ile regüle edilebileceği"ne vurgu yapmış ve konunun vergi hukuku, rekabet hukuku ve kişisel verilerin korunması hukuku gibi yönlerinin kendi değerlendirme alanları dışında olduğunu açıklayarak konu ile ilgili görüşlerini sonlandırmıştır.

Eylül 2020. ECB tarafından "stablecoin"ler üzerine bir rapor11 hazırlanmış, "stablecoin"- leri diğer kripto değerlerden ayıran esaslı unsurun, "stablecoin"lerin diğer sanal değerlere göre piyasa fiyatı dalgalanmalarından daha az etkilenmesi olduğuna işaret etmiştir. Rapor içerisinde "stablecoin"lerde 2018 yılından beri ciddi bir ihraç artışı olduğu, ancak 2020'de patlak veren korona virüs salgını ile Bitcoin gibi "stablecoin" formunda olmayan diğer sanal değerlere daha fazla rağbet oluştuğu belirtilmiş, son tahlilde, bu alanın regüle edilmesi için uluslararası koordinasyonlu bir çalışmanın elzem olduğuna vurgu yapılmıştır.

Eylül 2020. Avrupa Komisyonu, yayımladığı bir basın açıklaması12 ile yasa teklifi olarak değerlendirmeye aldığı Dijital Finans Paketi'ni duyurmuş, kripto değerlere ilişkin regülatif önerilerin bu paket içerisinde yer aldığını ifade etmiştir. Komisyon, "Kripto Değerler Marketlerine İlişkin Regülasyon" olarak teklif edilen (i) metnin sanal değerler için finansal stabiliteyi sağlama kapasitesine ve (ii) yatırımcıları piyasa risklerinden koruma özelliğine dikkat çekmiştir. Teklif edilen mevzuatın, kripto değerlere ilişkin hukuki yaklaşımda da birlik sağlayacağının ifade edildiği açıklamada, "stablecoin" ihraç eden organizasyonlar üzerine getirilecek yükümlülükler ile yatırımcı haklarının korunacağı ve Avrupa Birliği'nin üye ülkelerinden birinde lisans alan bir ihraççı organizasyonun, diğer ülkelerde de faaliyet göstermesine izin verilebileceği bildirilmiştir.

Ekim 2020. "Dijital euro", ilk kez ECB'nin yayımladığı "Dijital Euro Üzerine Rapor13"a konu olmuş, rapor içerisinde dijital euro'ya geçilmesinin (i) Avrupa'nın dijitalizasyon sürecine katkı sağlayacağı ve Avrupa Birliği'nin stratejik bağımsızlığını kuvvetlendireceği, (ii) nakit ödeme hususunun kaldırılmasına önayak olacağı, (iii) diğer ülke Merkez Bankaları'nın ihraç edebileceği dijital değerler ile dönüşüm hâlinde kullanılabileceği, (iv) mevcut ödeme sistemlerinde yer alan riskleri minimize edeceği, (v) EURO'nun global bilinirliğini perçinleyeceği ve (vi) mevcut ödeme yöntemlerinden daha tasarruflu olduğu belirtilmiştir. Rapor içerisinde yer alan hukuki görüşe göre Avrupa Birliği yasaları, mevcutta, dijital euro'nun yasal ödeme aracı olarak kullanılmasına engel bir düzenleme içermediği ve dolayısı ile, Birliğin, yasal ödeme aracı olarak dijital euro'yu ihraç etme kapasitesi olduğu ifade edilmiştir. Konuya özel hukuk alanı kapsamında çok sınırlı değinen raporda, dijital euro'nun ihraç koşullarına göre özel hukuk yorumlamalarının şekilleneceği; ancak, şimdilik, temelde yatan hukuki ilişkinin havale ilişkisi şeklinde yorumlanabileceğine atıf yapılmıştır. Raporun sonunda, dijital euro'nun bir kripto değer yahut "stablecoin" olmadığına açıkça vurgu yapılarak, Merkez Bankası tarafından ihraç edilecek bu değerin devlet himayesini haiz olduğu ifade edilmiştir.

Temmuz 2021. ECB tarafından dijital euro üzerine hazırlanan bir açıklamada14 Temmuz 2021'de dijital euro projesine başlandığı, ancak bu çalışmalar sonucu dijital euro'nun ihraç edileceğinin garanti edilmediği bildirilmiştir.

Ağustos 2021. İsviçre Federal Meclisi'nin Ekim 2020'de yürürlüğe koyduğu Law on Distributed Ledger Technology15'e dayanılarak ihdas edilen Yönetmelik ile kripto değerlere ilişkin bir tanım getirmiş ve bu değerleri "ihraç edenin amacına bağlı olarak (i) mal ve hizmetlerin alımında kullanılan bir ödeme enstrümanı ya da (ii) para ve değer transferleri için kullanılan bir enstrüman" olarak nitelemiştir.16

Şubat 2022. Konuyla ilgili en yakın açıklama, ECB İcra Kurulu üyesi Fabio Panetta tarafından 18 Şubat 2022 tarihinde US Monetary Policy Forum'da17 gerçekleştirilmiş, Panetta, dijital paraların ancak Merkez Bankaları denetiminde ihraç edilebileceğini ve sadece bu yolla ilgili chain sistemi üzerinde kişilere dair tutulan veriler ile sair verilerin güvende olacağını ifade etmiştir.18

2. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

Kripto varlıkların kullanım alanını oluşturan blokzincir teknolojisi, akıllı sözleşmeler ve dolayısıyla kripto varlıklar Amerika Birleşik Devletleri'nde de oldukça yoğun bir kullanım alanına sahiptir.19 Söz konusu sistemlerin kullanımının yaygınlaşması nedeniyle ABD'de de kripto varlıkların hukuki statülerinin tespiti kapsamında çeşitli otoriteler tarafından çalışma ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Elbette yapılan her çalışma, kripto varlıkların hukuki statüsü hakkında net bir çıkarım yahut sonuç içermemekte ancak ABD'nin kripto varlıklara yaklaşımına ışık tutmaktadır.

2013 yılında ABD Hazine Bakanlığı'na bağlı bir birim olan Financial Crimes Enforcement Network20 (FinCEN) tarafından kripto varlıkların kullanımının artması nedeniyle, kripto varlık birimlerini kullanan kuruluşların ve bireylerin tabi olduğu hukuki düzenlemeler ile mevcut hukuk [spesifik olarak Bank Secrecy Act21 ("BSA")] sisteminin gelişen bu yeni alana ne şekilde uygulanacağı konularını aydınlatmak için bir kılavuz yayımlanmıştır.22 Kılavuzda, "para birimi"nin ilgili mevzuat uyarınca, banknot veya madeni para olarak ABD veya başka bir devlet tarafından resmi para birimi olarak kabul edilen, tedavülde olan ve çıkarılan ülkede değişim aracı olarak kullanılan varlıklar olarak tanımlandığı açıklanmış; sanal varlıkların bir değişim aracı olmasına karşın "para birimi" olarak kabul edilmek için aranan koşulların tümünü sağlamadığı ifade edilmiştir. Devamında değiştirilebilen veya "gerçek para birimi" nin yerine geçebilen, merkezi olmayan dönüştürülebilir sanal değerlere ("convertible" virtual currency) atıfta bulunularak Bitcoin ve benzeri kripto varlıkların bu kapsama girdiği belirtilmiştir. Kılavuz kapsamında, sanal değer kullanıcılarının "money services business" olarak kabul edilmediği ve bu nedenle FinCEN düzenlemeleri kapsamında bu kişilerin kaydolma, bildirim yapma ve kayıt tutma yükümlülüklerinin bulunmadığı; buna karşın yönetim veya aktarımla yetkili kişilerin BSA uyarınca bazı yükümlülüklerinin olduğu açıklanmıştır.

FinCEN tarafından kripto varlıkların kullanımı kapsamında dolandırıcılık, para aklama ve benzeri finansal suçların önüne geçilmesi amacıyla bu alanda faaliyet gösteren bazı kişi ve kurumlar BSA düzenlemelerine tabi tutulurken; Internal Revenue Service23 (IRS) 2014 yılında yayımladığı bildiride, sanal değerlerin dâhil olduğu işlemlerden (madencilik, hizmet veya mal karşılığı kripto varlıkla ödeme alınması gibi) elde edilen gelirlerin vergiye tabi olduğunu kabul etmiştir.24 IRS tarafından kripto varlıklar, blokzincir gibi dağıtık deftere dijital olarak kaydedilen ve işlemleri güvence altına almak için kriptografi kullanan bir tür sanal değer olarak kabul edilmektedir.25

ABD'de kripto varlıkların hukuki statüsü ile bu alana uygulanacak düzenlemelere ışık tutan daha güncel tarihli bir rapor ise Securities Exchange Commission26 (SEC) tarafından Haziran 2021'de yayımlanmıştır.27 " Bitcoin f uture"28 işlemlerinin niteliğinin değerlendirildiği bültende, Bitcoin'in ABD'de emtia niteliğinde olduğu belirtilerek, emtia vadeli işlemlerinin Commodity Futures Trading Commission29 (CFTC) tarafından düzenlenen ve denetlenen vadeli işlem borsalarında gerçekleşmesi gerektiği açıklanmıştır.

Görüldüğü üzere, kripto varlıkların hukuki statüsü ve durumu, kripto varlıklarla işlem yapılan sistemler ile kripto varlıkların konu olduğu sözleşmelerin hukuki statüleri ve bunlara uygulanacak hukuki düzenlemelere bağlıdır. Bu yönde bir bakış açısı olarak, CFTC tarafından Kasım 2018'de yayımlanan "A Primer On Smart Contracts" isimli rehberde30,31, akıllı sözleşmelerin, uygulamalarına veya ürün karakterizasyonuna bağlı olarak mevcut bazı yasal düzenlemelere tabi olabileceği açıklanmıştır. Akıllı sözleşmelerin tabi olabileceği düzenlemeler bakımından ticaret borsası mevzuatı ve CFTC düzenlemeleri, federal, eyalet ve yerel vergi ile menkul kıymetler yasaları ve düzenlemeleri, kara para aklamaya ilişkin yasalar ve para aktarımına ilişkin düzenlemeler ile bankacılık mevzuatı rehberde örnek olarak gösterilmiştir.32 Akıllı sözleşmelerin hukuki durumu hakkında yapılan değerlendirmelerde, şekli ne olursa olsun, mevcut yasal düzenlemelerin tüm sözleşmeler bakımından uygulanacağı ve kod olarak yazılan sözleşmelerin veya esas unsurlarının da geçerli yasa ve yönetmeliklere tabi olması gerektiği CFTC tarafından hazırlanan rehberde belirtilmiştir.33

Kripto varlıkların ABD'deki durumuna ışık tutar şekilde yapılan en güncel tarihli açıklamalardan biri Federal Rezerv System34 (FED) bünyesindeki Board of Governors of the Federal Reserve System35 tarafından yayımlanan Ocak 2022 tarihli "Money and Payments: The U.S. Dollar in the Age of Digital Transformation" isimli rapordur.36 Uygulamaya ve gündeme bakıldığında her ne kadar blokzincir teknolojisi ve akıllı sözleşmelere yoğun bir yönelim olduğu söylenebilecek olsa da rapor kapsamında; değerlerinin stabil ve değer değişikliklerinin dengeli olmaması, hizmet sağlayıcıları olmaksızın kullanılamaması ve işlem hacminde ciddi sınırlamaların bulunması nedeniyle kripto varlıkların ABD'de ödeme aracı olarak kullanımının yaygın olarak benimsenmediği açıklanmıştır.37 Söz konusu çalışmada, kripto varlıkların enerji ayak izine de atıf yapılarak dolandırıcılık, hırsızlık ve benzeri sorunlara da elverişli olması nedeniyle kripto varlıklar eleştirilmekte ve bunun karşısında değerlerini ulusal para birimi veya emtia gibi bir veya daha fazla değere sabitleyen ve kripto para biriminin daha yeni bir versiyonu olarak nitelendirilen "stablecoin" kavramı tanıtılmaktadır. Tether (USDT) gibi "stablecoin"lerin tabi olduğu hukuki düzenlemelerin belirlenmesi ve bu alanın regüle edilmesi için tekliflerde bulunulduğu ve çalışmalar yapıldığı haberlere konu olmaktadır. Bununla birlikte FED tarafından hazırlanan söz konusu rapor, merkez bankası dijital para birimlerinin (central bank digital currencies, CBDC) artıları ve eksilerinin değerlendirilmesi amacıyla hazırlanmış olup merkez bankası tarafından tedavüle sokulacak dijital para birimleri, kripto değerlerin ve "stablecoin"lerin daha güvenli alternatifi olarak tanıtılmaktadır. Nihayetinde söz konusu rapor FED'in kripto varlıkların hukuki statüsü hakkında çıkarımlarını içermemektedir. Yine de bir yorumla, ABD'nin, hâlihazırda mevcut olan kripto varlıkların kullanımının yaygınlaştırılmasından ve desteklenmesinden ziyade devlet merkezli bir sanal para biriminin çıkarılmasına eğilim gösterdiği söylenebilecektir.

Bununla birlikte, ABD'nin çeşitli eyaletlerinde kripto varlıklara ilişkin yasal düzenlemeler yahut yasa tasarıları da mevcuttur. Söz konusu düzenleme veya tasarıların durumları ve içerikleri, eyalet bazında değişiklik göstermekte olup bir birlik söz konusu değildir. Örneğin, bazı eyaletlerde kripto varlıklarla ilgili çalışma yapmak üzere komitelerin kurulması kararlaştırılmış, bazı eyaletlerde kripto varlıkların kullanım alanına ve transfer yöntemine göre ayrıma gidilerek devir için bildirim yükümlülüğü ile bildirimde kripto değerin ABD dolarına çevrilmesi gibi yükümlülükler ile kurallar getirilmiş, kripto varlıklar üzerindeki hak sahipliği gibi çeşitli konularda hak ve sorumluluklar belirlenmiştir. Ancak belirtildiği üzere, hukuk sistemi gereği örneklenen düzenlemeler eyalet bazlı olup doğrudan kripto varlıkların hukuki statüsü veya kripto varlık işlemleri hakkında devletin genelinde uygulanan düzenlemeler niteliğinde değildir. Kaldı ki bazı eyaletlerde kripto varlıkları özel olarak düzenleyen yasalar yahut yasa tasarıları dahi mevcut değildir.

Kripto varlıkların hukuki statüsü ve kripto varlık işlemleri özelinde federal düzeyde bir yasal düzenlemenin mevcut olmaması, bu konuda hiçbir düzenleme yahut belirlilik olmadığı anlamına gelmemektedir. Yukarıda değinildiği üzere, ABD'de farklı kurumlar tarafından yapılan değerlendirmeler ile kripto varlıkları da kapsamına alan yahut kripto varlıkların transferine ilişkin süreçlerde uygulanan yasal düzenlemeler mevcuttur. Bunların yanı sıra, ABD Senatosu tarafından 10 Ağustos 2021'de onaylanan ve amacı altyapı finansmanının artırılması olan bir kanun metninde38, bir değerin, kriptografik olarak güvenliği sağlanmış dağıtık defter veya benzer teknoloji üzerine kaydedilmiş olan dijital temsili şeklinde tanımlanan dijital varlıkların "broker39"lerine birtakım yükümlülükler getirilmiştir. Bu düzenleme, IRS tarafından kripto varlıkların transferi üzerinden yüksek meblağda ek vergi geliri elde edileceği yönünde yorumlanmaktadır.

SONUÇ

Uluslararası alanda bir yandan kripto varlıkların kullanım alanları dikkate alınarak ekosistemin aktörlerini ve bilhassa bireyleri koruyucu önlem ve yöntemler belirlenirken bir yandan da bu ekosistemin devlet yahut bir otorite merkezinde, kontrol ve denetimi mümkün şekilde uyarlanmasına ilişkin yöntemler üzerinde çalışılmaktadır. Genel yaklaşıma bakıldığında, kripto varlıkların dâhil olduğu işlemlerin kıyas yoluyla mevcut bazı hukuki düzenlemelerin kapsamına dâhil edildiği; bunun yanında kripto varlıklar ve kripto varlıklar ile yürütülebilecek işlemler ile bunların sonuçları hakkında kapsam ve çerçevenin belirlenmesi için daha büyük ölçekli çalışmalara ihtiyaç duyulduğu da görülmektedir.

Takip eden çalışmalarımızda, uluslararası alanda AB ve ABD dışındaki otoritelerin kripto varlıklara ilişkin duruşu ve çalışmaları incelenerek, global ölçekte daha net bir çerçeve çizilmeye çalışılacaktır.

Footnotes

1. Avrupa Bankacılık Otoritesi

2. Avrupa Bankacılık Otoritesi "Warning to Consumers on Virtual Currency", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.eba.europa.eu/sites/default/documents/files/documents/10180/598344/b99b0dd0-f253-47ee-82a5-c547e408948c/EBA%20Warning%20on%20Virtual%20Currencies.pdf?retry= 1

3. Avrupa Bankacılık Otoritesi, "EBA Opinion on Virtual Currencies", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.eba.europa.eu/sites/default/documents/files/documents/10180/657547/81409b94-4222-45d7-ba3b-7deb5863ab57/EBA-Op-2014-08%20Opinion%20on%20Virtual%20Currencies.pdf?retry=1

4. Avrupa Bankacılık Otoritesi, "Virtual Currency Schemes", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemesen.pdf

5. Avrupa Birliği Adalet Divanı, Skatteverket v. David Hedqvist, ECLI:EU:C:2015:718, Karar Tarihi 22.10.2015, Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf;jsessionid=8AFB846A2F9EAF4CC2275D19179A038F?text=&docid=170305&pageIndex=0&doclang=EN&mode=lst&dir=&occ=first∂=1&cid=5074064

6. Avrupa Merkez Bankası

7. İsviçre Finans Piyasası Denetleme Kurumu

8. İsviçre Finans Piyasası Denetleme Kurumu, "Stable Coin Guideline", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.finma.ch/en/news/2019/09/20190911-mm-stable-coins/

9. Aralarında Spotify, Uber, kripto para sektör devleri Coinbase ve Andressen Horowitz'in de yer aldığı 21 şirketin bulunduğu, Facebook lideriğinde İşviçre'de kurulu kâr amacı gütmeyen dernektir. Global ve dijital ödeme sistemi kurma hedefleri vardır. Kuruluş, günümüzde, ismini "Diem" olarak değiştirmiştir. Detaylı bilgi için bknz. https://www.diem.com/en-us/

10. Değeri başka bir fiyat para birimine ya da değerli bir varlığa sabitlenmiş yeni bir kripto para türüdür. Bu paralar, ABD doları, diğer kripto para birimleri, değerli metaller veya üçünün bir kombinasyonu gibi fiyat para birimlerine sabitlenebilir. En bilinen stablecoin'lerden biri, değeri ABD dolarına eşlenik olması öngörülerek oluşturulan Tether'dir.

11. Avrupa Merkez Bankası, "Occasional Paper Series", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/scpops/ecb.op247~fe3df92991.en.pdf

12. Avrupa Komisyonu, "Press Corner", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_20_1684

13. Avrupa Merkez Bankası, "Report On a Digital Euro", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/Report_on_a_digital_euro~4d7268b458.en.pdf

14. Avrupa Merkez Bankası, "Press Release", Erişim Tarihi: 12.03.2022 https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2021/html/ecb.pr210714~d99198ea23.en.html

15. Dağıtık Defter Teknolojisi Kanunu

16. https://www.globallegalinsights.com/practice-areas/blockchain-laws-and-regulations/switzerland

17. ABD Para Politikası Forumu

18. https://www.ecb.europa.eu/press/key/date/2022/html/ecb.sp220218_1~938e881b13.en.html

19. İlgili otoritenin kripto varlıkların ABD'de yoğun şekilde kullanılmadığına ilişkin aksi yöndeki açıklamaları için bkz.: dipnot 36-37

20. Finansal Suçları Engelleme Ağı

21. Banka Gizliliği Yasası

22. FinCEN, "Application of FinCEN's Regulations to Persons Administering, Exchanging, or Using Virtual Currencies", 2013, Erişim Tarihi: 11.03.2022 https://www.fincen.gov/sites/default/files/shared/FIN-2013-G001.pdf

23. Milli Gelirler İdaresi

24. IRS, "Notice 2014-21", Erişim Tarihi: 11.03.2022 https://www.irs.gov/pub/irs-drop/n-14-21.pdf

25. https://www.irs.gov/individuals/international-taxpayers/frequently-asked-questions-on-virtual-currency-transactions Erişim Tarihi: 11.03.2022

26. Menkul Kıymetler Borsası Komisyonu

27. SEC, "Funds Trading in Bitcoin Futures – Investor Bulletin", Haziran 2021, Erişim Tarihi: 11.03.2022 https://www.sec.gov/oiea/investor-alerts-and-bulletins/ib_fundstrading

28. Bitcoin sözleşmeleri uyarınca yapılan vadeli işlemler olarak açıklanmaktadır.

29. ABD Emtia Vadeli İşlemler Ticaret Komisyonu

30. Commodity Futures Trading Commission, "A Primer On Smart Contracts", 2018, Erişim Tarihi: 11.03.2022 https://www.cftc.gov/sites/default/files/2018-11/LabCFTC_PrimerSmartContracts112718.pdf

31. Önemle belirtmek gerekir ki söz konusu rehberin girişinde işbu rehberin asıl amacının gelişmekte olan FinTech uygulamaları hakkında eğitsel bir doküman sağlamak olduğu ve rehberin bu amacı aşar şekilde CFTC'nin resmi politikası veya pozisyonu niteliğinde olmadığı açıklanmıştır.

32. "A Primer On Smart Contracts", s. 25

33. "A Primer On Smart Contracts", s. 25

34. Amerikan Merkez Bankası

35. ABD Federal Rezerv Sistemi Yöneticiler Kurulu

36. Board of Governors of the Federal Reserve System, "Money and Payments: The U.S. Dollar in the Age of Digital Transformation", 2022, Erişim Tarihi: 11.03.2022 https://www.federalreserve.gov/publications/files/money-and-payments-20220120.pdf

37. Bkz.: "Money and Payments: The U.S. Dollar in the Age of Digital Transformation", s. 11

38. "Infrastructure Investment and Jobs Act", Erişim Tarihi: 11.03.2022 https://www.congress.gov/bill/117th-congress/house-bill/3684/text

39. Başka bir kişi adına dijital varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine ilişkin herhangi bir hizmeti düzenli olarak sağlamaktan sorumlu kişi.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.