Günümüzde e-ticaret siteleri bir hayli popüler hale gelmiştir. Şüphesiz ki bunun en büyük sebeplerinden biri tüketicilerin aynı veya farklı türdeki birçok farklı markalı ürüne tek bir çatı altında zahmetsiz şekilde ulaşabilmesidir. Buna ek olarak e-ticaret siteleri küçük ve orta ölçekli şirketlerin de dünyaya açılması açısından önemlidir.1 Nitekim Türkiye'de e-ticaret hacmi yüzde 37 büyüyerek 42,2 milyar TL'ye ulaşmıştır2 ve 2019 yılında sektör hacminin iki katına çıkabileceği belirtilmektedir3. Fakat tüketicilerin ve satıcıların işini son derece kolaylaştıran e-ticaret sitelerinin markasal tarafı aynı oranda Türk marka hukuku açısından açıkça ortaya konulması gereken bir konudur.

Türk marka sınıflandırma sistemine göre üretilen mal için marka başvurusu yapılması gereken sınıflar 1-34. sınıflar arasında değerlendirilirken hizmet sınıfları 35-45. sınıflarlar arasında değerlendirilmektedir. Dolayısıyla üretilen ürünlerin satışını içeren perakendecilik hizmeti ise 35. sınıf kapsamında değerlendirilmektedir. Örnek vermek gerekirse X markalı saatin üretimini yapan bir firma, saatinin markasını 14. sınıfta tescil ettirecektir. Fakat ürettiği bu saatlerin müşteriye sunulması yani perakendecilik hizmetlerini de aynı marka altında sunacaksa, marka başvurusu kapsamına 35. sınıfın da alınması söz konusu markanın korunması açısından faydalı olacaktır. Nitekim 35. sınıfta marka başvurusu yapılmasa dahi, 14. sınıfta sahip olunan marka, aynı markanın perakendecilik bakımından da kullanılması hakkını hak sahibine dolaylı olarak tanımaktadır.

Fakat giriş kısmında da bahsettiğimiz üzere e-ticaret sitelerinin yani Y markasının altında e- ticaret sitesinden kendisiyle ekonomik bir ilişkisi bulunan veya bulunmayan birçok farklı markanın satışına ilişkin perakendecilik hizmeti vermesi bu Y markasının Türk marka sınıflandırma sistemine göre hangi sınıfı kapsaması gerektiğinin net olarak ortaya konması markanın korunması adına son derece önemlidir. Nitekim yanlış sınıfta yapılmış bir marka başvurusunun asıl hak sahibine çok ciddi olumsuz sonuçları olabilmektedir. Çünkü çoğunlukla söz konusu Y markası kendi ürünlerini üretmemektedir; buradaki hizmet yalnızca satıcıların ürünlerini satmasına imkân sağlayan bir internet sitesinin hizmet vermesidir ve söz konusu belirsizlik tam olarak bu noktada yaşanmaktadır.

Daha ayrıntılı açıklamak gerekirse; kendi ürettiği malların aynı marka altında ve bu e-ticaret sitesi üzerinde söz konusu ürünlerin satışını yapan hak sahiplerinin4 tercih edeceği sınıf Türk marka sınıflandırma sisteminde yer alan ''müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için malların5 bir araya getirilmesi hizmetleri (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir)6'' olacaktır.

Bunun aksine, birçok farklı hak sahibine ürünlerinin satışı için imkan veren e-ticaret sitelerinin7 tercih etmesi gereken sınıf Türk sınıflandırma sisteminde yer alan ''alıcı ve satıcılar için online pazaryeri (internet sitesi) sağlama hizmetleri'' olacaktır.8 Nitekim yukarıda da açıklandığı üzere söz konusu markalar, sağlıyor oldukları e-ticaret siteleri ile kendi ürünlerini değil farklı satıcıların ürünlerinin satıldığı internet sitesinin sağlanması hizmetini vermektedirler. Fakat sektörde örnekleri görüldüğü üzere bu tip e-ticaret internet sitelerinin kendi markaları altında üretilen ürünlerini satabilmektedirler9; bu durumda ise marka başvurusuna yukarıda paylaşılmış 35.05. alt sınıfın da eklenmesi en iyi markasal koruma sağlayacaktır.

Ürünlerin satışı için sağlanan e-ticaret sitelerinde durum böyleyken, diğer bir soru ise hizmetlerin alınmasını sağlayan e-ticaret sitelerinde10 de aynı durumun geçerli olup olmadığı sorusudur. Nitekim ülkemizde de bu tip e-ticaret sitelerinin sayısı yadsınamaz, fakat bu markalar yeterli markasal korumayı sağlayacak doğru sınıflarda mı tescillidir?

Footnotes

1 Nitekim Alibaba ismini bu misyondan almıştır ve çünkü Alibaba bu tip şirketler için ''açıl susam açıl''dır yani bu tip şirketlere dünyanın ''kapısını açmaktadır''. 'Alibaba: How Did the Chinese Company Gets Its Name?' (https://abcnews.go.com/Business/alibaba-chinese-company/story?id=25591454).

2 Türkiye e-Ticaret 2017 Pazar Büyüklüğü (http://www.tubisad.org.tr/tr/images/pdf/tubisad_2018_e-ticaret_sunum_tr.pdf).

3 'TÜSİAD, Türkiye e-ticaret pazarına dair kapsamlı raporunu yayınladı' (https://webrazzi.com/2017/04/25/tusiad-turkiye-e-ticaret-pazarina-dair-kapsamli-raporunu-yayinladi/).

4 Örneğin Apple, Samsung, Nespresso, Amazon gibi markalar.

5 Bu kısımda mal veya mal grubu belirtilmektedir.

6 2017 Sınıflandırma Listesi'nde 35.05. alt sınıf (www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/getFile?fileId=ACF64416-D5F1-46A3-B75A-7C1899D18291).

7 Örneğin Hepsiburada, n11, Amazon, Gittigidiyor gibi markalar.

8 2017 Sınıflandırma Listesi, 35.01. alt sınıf (www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/getFile?fileId=ACF64416-D5F1-46A3-B75A-7C1899D18291).

9 Örneğin Amazon gibi.

10 Örneğin Armut.com gibi.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.