19 Aralık 2018 tarihli ve 30630 sayılı Resmî Gazete ile Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun ("Kanun") yayımlanmıştı. Kanun abonelik sözleşmesinden kaynaklanan para alacaklarına ilişkin yapılacak haciz yoluyla ilamsız icra takiplerinin Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ("UYAP") bünyesinde oluşturulan ve Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Genel Müdürlüğü altında tanımlanan, Hazine ve Maliye Bakanlığı, PTT, banka ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlar ile entegrasyonu sağlanan Merkezi Takip Sistemi ("MTS") üzerinden başlatılmasını ve haciz aşamasına kadar yürütülmesini öngörmekte.

29 Mayıs 2019 tarihli ve 30788 sayılı Resmî Gazete ile de Kanun'un uygulanmasına ilişkin hususların düzenlendiği Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Yönetmelik ("Yönetmelik") yayımlandı.

Amaç ve kapsam

Yeni düzenlemeler ile icra dairelerinin iş yükünün önemli bir kısmını oluşturan abonelik sözleşmelerinden kaynaklanan para alacaklarına ilişkin takiplerin başlatılması ve haciz aşamasına kadar olan bölümünün MTS üzerinden yapılması öngörülmüştür. Bu kapsamda icra dairelerinin iş yükünün azaltılması, takip işlemlerinin daha az emek ve mesaiyle daha ucuz ve hızlı bir şekilde yerine getirilmesi amaçlanmıştır.

Yeni düzenlemeler, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda ve diğer mevzuatta düzenlenen abonelik sözleşmeleri ile bu sözleşmelerin ifası amacıyla tüketicinin kullanımına sunulup bedeli faturaya yansıtılan mal ve hizmetten kaynaklanan ve avukat ile takip edilen ilamsız takibe konu para alacaklarının, MTS üzerinden başlatılmasına ve yürütülmesine ilişkin takip işlemleri hakkında uygulanacak. Bu icra takipleri ancak Yönetmelik'te belirlenen yöntemle başlatılabilecek, aksi halde icra dairesi takip talebini reddedecektir.

Alacak türü itibariyle Kanun ve Yönetmelik kapsamına girdiği halde avukat ile takip edilmeyen alacakların ise İcra ve İflas Kanunu uyarınca takibi mümkün.

Yeni takip usulü

Yeni takip usulünde, alacaklı avukatı, icra takibini başlatmak için MTS'de yer alan takip talebini doldurur, takip talebinin doldurulmasından sonra son ödeme tarihi belirtilen alacağa ilişkin fatura veya benzeri belgeler MTS'ye yüklenir.

Takip talebi doldurulduktan, ilgili belgeler MTS'ye yüklendikten ve takip harç ve masrafları elektronik ortamda ödendikten sonra güvenli elektronik imza ile onaylanır, MTS'ye kaydedilir ve merkezi takip numarası alır. İcra takibi MTS'ye kaydedildiği anda başlamış olur.

Takip talebinin MTS'ye kaydedilmesinden sonra bu talebe uygun olarak MTS tarafından otomatik olarak ödeme emri düzenlenir.

Borçlu tebligatın elektronik yolla yapılması zorunlu olan kişilerden ise, ödeme emri borçluya elektronik tebligat yoluyla gönderilir. Borçlu tebligatın elektronik yolla yapılması zorunlu kişilerden değil ise, ödeme emri PTT aracılığı ile Tebligat Kanunu'na uygun olarak tebliğ edilir.

Takip konusu borcun tamamı takip harç ve masraflarıyla birlikte ödeme emrinde belirtilen hesap numarasına tahsilat kanalları ile ödendiğinde, MTS tarafından takip sona erdirilir. Borç haricen tahsil edildiği takdirde alacaklı avukatı tarafından MTS ortamında haricen tahsil seçeneği seçilerek takip sona erdirilir.

Borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde, herhangi bir icra dairesine başvurarak ödeme emrine itiraz edebilir. Posta yolu ile itiraz yapılamaz. Güvenli elektronik imza kullanılarak MTS ile entegre çalışan UYAP Vatandaş Portal üzerinden de itiraz edilebilir. İtiraz, itirazın MTS dosyasına yüklendiği tarihi izleyen beşinci günün sonunda alacaklı avukatına tebliğ edilmiş sayılır.

Duran takip hakkında, İcra ve İflas Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.

Ödeme emrine itiraz edilmemesi veya itirazın hükümden düşürülmesine rağmen süresi içinde ödeme yapılmaması hâlinde, alacaklının yetkili icra dairesi nezdinde yapacağı talep üzerine İcra ve İflas Kanununun ilgili hükümleri uyarınca cebrî icraya devam olunur.

Kanun ve Yönetmelik kapsamında getirilen önemli yeniliklerden biri de cebrî icra işlemlerine devam edilmesinin mümkün olduğu hâllerde, icra dairesinde takibe geçmeden önce alacaklı avukatının dilerse haciz talebinde bulunmaksızın UYAP üzerinden, entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak veya alacağı olup olmadığını sorgulayabilmesine imkân sağlanmasıdır. Sorgulama sonunda sistem mal, hak veya alacağın mahiyeti ve detayı hakkında bilgi veremez; sadece mal, hak veya alacağın genel olarak olup olmadığı konusunda bilgi verebilir. Borçlunun mal, hak veya alacağının varlığının tespiti hâlinde UYAP üzerinden de haciz talep edilebilir.

Haciz aşamasından sonraki adımlar için İcra ve İflas Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanmaya devam edecektir.

Avukatların yetkilendirilmesi

Yönetmelik uyarınca, avukatların alacaklı adına MTS'de işlem yapabilmesi için sistem üzerinden yetkilendirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda öncelikle abonelik sözleşmeleri ile bu sözleşmelerin ifası amacıyla tüketiciye sunulup bedeli faturaya yansıtılan mal veya hizmeti sunan gerçek kişiler veya tüzel kişilerin yetkililerinin UYAP Kurum Portal üzerinden dilekçe ve şirket yetkilisi olduğunu gösteren belge ile imza sirkülerini tarayıp güvenli elektronik imza ile imzalayarak Adalet Bakanlığına göndermeleri gerekmektedir. Bakanlık tarafından yetkili olduğu tespit edilenlere şirket yetkilisi rolü tanımlanır ve şirket yetkilisi rolü tanımlanan kişi de aynı portal üzerinden güvenli elektronik imza ile MTS işlemlerinde yetkili avukatları belirler.

Yürürlük

Yönetmelik, 1 Haziran 2019 tarihinde yürürlüğe girecek olup yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte derdest olan takipler hakkında uygulanmaz; bu takipler hakkında İcra ve İflas Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.