02 Mart 2019 Cumartesi tarihli ve 30702 sayılı Resmî Gazete ("Resmi Gazete")'de, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı tarafından müşterek olarak, Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi Ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik ("Yönetmelik") yayımlanmış olup, Yönetmelik ile birlikte; 30.12.2013 tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik ("Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik“) yürürlükten kaldırılmıştır Yönetmelik'in amacı; "tehlikeli maddeler bulunduran kuruluşlarda büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve muhtemel kazaların insanlara ve çevreye olan zararlarının en aza indirilmesi amacıyla, yüksek seviyede, etkili ve sürekli korumayı sağlamak için alınması gerekli önlemler ile ilgili usul ve esasları belirlemek" olup, Yönetmelik'in eki listede belirtilen sınır değerlere eşit veya üzerindeki miktarda tehlikeli madde bulunduran, bulundurması muhtemel olan veya içerisindeki endüstriyel bir kimyasal prosesin kontrol kaybı esnasında bu miktarlarda tehlikeli madde oluşması beklenen kuruluşları ("Kuruluş") kapsamaktadır.

Yönetmelik kapsamında, tehlikeli madde bulunduran Kuruluş'ların İşletmecilerine kapsamlı yükümlülükler getirilmektedir. Bu yükümlülüklerin başında, Yönetmelik'in 7. maddesinde düzenlenen bildirim yükümlülüğü gelmekte olup; İşletmeciler Yönetmelik'in Ek-1'inde belirtilen toplama kuralını uygulayarak yapacağı değerlendirme sonucunda alt veya üst seviyeli kuruluş sınıflarından hangisine gireceğini tespit etmelerini müteakip, işbu değerlendirme sonucunu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bildirmekle yükümlüdürler.

Bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmesinden sonra İşletmeciler, Yönetmelik ve eklerinde belirtilen güvenlik tedbirlerinin tamamını eksiksiz bir şekilde uygulamak, Yönetmelik'in Ek-7'sinde esasları ayrıntılı bir şekilde açıklanan Tehlikeli Madde Müdahale Kartlarını oluşturarak bu kartları başta İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü başta olmak üzere Yönetmelik'te sayılan idari mercilere göndermekle ve beyan edilen bilgilerde herhangi bir değişiklik olması durumunda kartları güncellemekle yükümlüdürler.

Yürürlüğe giren Yönetmelik, yukarıda sayılanlar dışında ayrıca İşletmecilere birtakım belgeler düzenleme ve bu belgeler kanalıyla beyan edilen bilgilerde yaşanacak değişikliklere paralel olarak hazırlanan belgeleri güncelleme yükümlülüğü getirmekte ve bu hususta ayrıntılı hükümlere yer vermektedir. Bu belgelerin başında "Büyük Kaza Senaryo Dokümanı" ve "Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi" gelmekte olup; İşletmeci'ler, Kuruluş'taki büyük endüstriyel kaza tehlikelerini belirleyecek ve bu tehlikelerden kaynaklanacak risklerin değerlendirilmesi amacıyla Yönetmelik'te belirtilen temel unsurlar, teknik hususlar ve Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ hükümlerine uygun olarak söz konusu belgeleri hazırlayacaklardır. Bu belgeler dışında; Güvenlik Raporu ve Dahili Acil Durum Eylem Planı da Yönetmelik'in hazırlanmasını öngördüğü diğer belgeler olup, bu belgelerin hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken temel unsurlar ve içerikleri ile ilgili hususlar, Yönetmelik ve eklerinde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bununla birlikte Yönetmelik'te anılan ve hazırlanması İşletmeci'nin sorumluluğunda olan tüm belgelere ilişkin usul ve esasların ilgili Bakanlıklarca çıkarılacak tebliğlerde düzenleneceği hüküm altına alınmış, Bakanlıkların Yönetmelik hükümlerine uygun olarak söz konusu tebliğleri çıkarması beklenmektedir. İşbu tebliğler ilgili Bakanlıklarca yayımlanıncaya kadar Yürürlükten Kaldırılan Yönetmelik'e dayanılarak yayımlanan tebliğlerin bu Yönetmelik'e aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.

Yönetmelik içerisinde ayrıca idari yaptırımlara ve denetime ilişkin hükümlere de yer vermektedir. Yönetmelik'in 18. maddesi uyarınca; getirilen yükümlülüklerin İşletmeciler tarafından yerine getirilip getirilmediği planlı ve/veya plansız denetimler vasıtası ile Bakanlıklar tarafından denetlenecektir. Yapılan bu denetimler sonucunda, Yönetmelik'in getirdiği yükümlülüklere uyulmadığının tespiti durumunda Kuruluş'ta iş durdurulmasına ve/veya idari para cezasına karar verilebilecektir.

Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmelik'in;

  • Büyük endüstriyel bir kaza olma ihtimaline karşı İşletmeciye Tehlikeli Madde Müdahale Kartı hazırlama ve ilgili kuruluşlara bildirim yükümlülüğünü düzenleyen 6. maddesinin ikinci fıkrası,
  • Büyük Kaza Senaryo Dokümanı'nı düzenleyen 8. maddesi,
  • Büyük Endüstriyel Kaza frekansının sınır değerinin tespiti için getirilen 9. maddesi,
  • Dahili Acil Durum Planını düzenleyen 13. maddesi,
  • Kamunun bilgilendirilmesini düzenleyen 16. maddesi,

01.07.2020 tarihinde, diğer maddeler ise Yönetmelik'in yayım tarihi olan 02.03.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.