Türkiye'de çıkarılan varlık barışı kanunları yurtdışında varlıkları bulunan Türk yatırımcıları her zaman yakından ilgilendirmiştir. Ortalama 4-5 yılda çıkarılan kanunlardan yurtdışı varlıkları bulunan kişilerin zaman zaman yararlandığı gözlenmektedir.

En son 2016 yılında çıkarılan "6736 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılan Yapılandırılması Kanunu" ile 30 Haziran 2017 tarihine kadar yurtdışı varlıklarını Türkiye'ye getirmeksizin finansal kuruluşlara bildirenler bu varlıkları için herhangi bir vergi ödemeden düzenlemeden yararlanabiliyordu.

11 Mayıs 2018 tarihinde TBMM'de kabul edilen 7143 sayılı Kanun ile de yurtdışında varlıkları bulunanlara yeni bir imkân getirildi. Yaklaşan uluslararası otomatik bilgi değişimi konusunu da dikkate aldığımızda yeni varlık barışı yurtdışında varlıkları bulunan Türk yatırımcılar için önem arz ediyor.

Yeni Varlık Barışı Ne Getiriyor?

7143 sayılı Kanun ile yapılan son düzenlemeye göre yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını 31 Temmuz 2018 tarihine kadar banka veya aracı kuruma bildirip Türkiye'ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecekler. Dolayısıyla, 31 Temmuz'a kadar yurtdışı varlıkların beyan edilip Türkiye'ye getirilmesi şartıyla herhangi bir vergi ödenmeyecek.

Ancak, yurtdışı varlıkların 1 Ağustos - 30 Kasım 2018 tarihleri arasında bildirilmesi ve Türkiye'ye getirilmesi durumunda ise vergi söz konusu olacak. Buna göre, banka ve aracı kurumlar kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %2 oranında vergi tahsil edecekler ve bu vergiyi de 31 Aralık 2018 tarihine kadar vergi sorumlusu sıfatıyla vergi dairesine beyan ederek aynı sürede ödeyecekler.

Görüldüğü üzere, varlık barışından yaralanabilmek için yurtdışında varlığı bulunan kişilerin söz konusu varlıkları 31 Temmuz veya 30 Kasım 2018 tarihine kadar bildirmeleri ve Türkiye'ye getirmeleri şartı bulunuyor. Dolayısıyla, sadece bildirimde bulunmak yeterli değil.

Sonuç olarak, her iki durumda da yurtdışı varlıkların Türkiye'ye getirilmesi gerekiyor. Tek fark ise ödenecek olan vergi.

Yurtdışı Varlıklar Hangi Sürede Türkiye'ye Getirilmek Zorunda?

Kanuna göre, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren yurtdışı varlıkların 3 ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartı bulunuyor.

Örneğin, yurtdışında bir bankada tutulan döviz için 31 Temmuz 2018 tarihinde bildirimde bulunulursa varlık barışından yararlanabilmek için 31 Ekim 2018 tarihine kadar bu varlığın Türkiye'ye filen getirilmesi veya banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekiyor.

Şirketler Varlık Barışından Nasıl Yararlanacak?

Yeni kanuni düzenleme dikkate alındığında şirketlerin de varlık barışından faydalanması mümkün. Buna göre, yurtdışında varlığı bulunan kişiler söz konusu varlıklarını;

  • işletmeleri için yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin kapatılmasında,
  • kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının defter kayıtlarından düşülmesinde (kanunun yürürlükten tarihinden önce Türkiye'ye getirilerek karşılanmış olmaları şartıyla)

kullanabilecekler.

Ayrıca, yurtdışında varlığı bulunan kişiler (ve bu kapsamda şirketler) bu varlıklarını işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilecekler.

Burada da iki seçenek söz konusu. Buna göre, yurtdışı varlıklarını 31 Temmuz 2018 tarihine kadar Türkiye'ye getirenler ve işletmelerinin hesaplarına intikal ettirenler vergi ödemeksizin varlık barışından yararlanabileceklerken; bu işlemleri 30 Kasım'a kadar gerçekleştirenler % 2 vergi ödemek durumunda kalacaklar.

Uluslararası Bilgi Değişimi Öncesi Yeni Varlık Barışından Faydalanılmalı mı?

Bundan sonra da yeni varlık barışları söz konusu olabilir. Bu tabi ki vergi toplama yetkisine sahip siyasi iktidarların takdiri. Ancak, ileride varlık barışı ile ilgili yeni kanunlar çıksa dahi önümüzdeki dönemde durum farklı olacak.

Türk yatırımcılarda 3-5 yıl bekleyip yeni bir af çıkınca yurtdışı varlığımı Türkiye'ye bildiririm ve vergimi öderim şeklinde bir anlayışın mevcut olduğunu gözlemliyoruz. Bunun artık sürdürülebilir bir yaklaşım olmadığı kanaatindeyiz. Nedeni ise basit: Uluslararası bilgi değişimi ile her yıl yurtdışı varlıklarınıza ilişkin bilgileriniz (varlık tutarınız, getirisi vb.) düzenli olarak Türk Maliyesine iletiliyor olacak.

Bu ise, Türkiye'nin de aralarında bulunduğu G-20 ve OECD ülkelerinin imzaladığı ve 2017 yıl içinde Türkiye'de tüm yasal süreçlerinin tamamlandığı "Vergi İdareleri Arasında Mali Konularda Yardımlaşmaya İlişkin Çok Taraflı Anlaşma" ile başlanılan uluslararası bilgi değişimi mekanizması (OECD Common Reporting Standard) ile gerçekleştirilecek.

Buna göre, Türk Maliyesi istediği taktirde yurtdışı varlıklara ilişkin kazançların Türkiye'de ilgili yılda beyan edilip edilmediğini kolayca sorgulayabilecek. Bu kapsamda cezalı işlem de uygulanabilecek.

Bu noktada yurtdışında yatırımları bulunan Türk yatırımcılarına tavsiyemiz, geçmiş yıllar ile ilgili sorun yaşamak istemiyorlarsa varlık barışından zamanında yararlanmaları yönünde olacaktır. Önümüzdeki yıllar için ise yurtdışı yatırımların yeniden yapılandırılması gerektiğini düşünüyoruz. Bunu da uluslararası bilgi değişimini dikkate alarak yapmakta fayda var.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.