Marka oluşturduğu değer ile şirketlerin en önemli varlığını oluşturabilme yeteneğini haizdir. Markanın şirketler için bu kadar değerli olması hasbiyle şirketler, markalarını ve değerlerini koruyabilmek için yoğun ar-ge yatırımları yapmakta ve bu durum şirketleri sürekli olarak bir yenilik ve gelişim içerisinde olmaya itmektedir. Bu süreç aynı zamanda kendi sektörünü ve ekonomisini oluşturarak ülkelere her açıdan değer katmaktadır.
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (The European Union Intellectual Property Office) (Office de l'Union européenne de la propriété intellectuelle) Avrupa Birliğin Marka tescilinden ve Tescilli Topluluk Tasarımlarından sorumlu Avrupa Birliği Ajansıdır. Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi dahilinde yapılan tesciller 28 Avrupa Birliği ülkesinde geçerli olan marka korumasına sahip olmaktadırlar.
Avrupa Birliği Mevzuatı Uyarınca Markanın Tescili: İkili Koruma Sistemi
Avrupa Birliği sınırları içerisinde bir markanın tescilinin yapılabilmesinin iki temel yolu bulunmaktadır. Birinci yol her ülkenin kendi ulusal mevzuatları çerçevesinde faaliyet gösteren marka-patent ofislerinde marka tescili yapılmasını öngören klasik usuldür. Bu usul uyarınca marka, eğer uluslararası koruma için başka bir işlem yapılmaz ise, sadece ulusal mevzuat kapsamında tescil yapılan ülke dahilinde koruma altına girmiş olmaktadır.
Avrupa Birliği seviyesinde korumaya sahip olabilmek için ise "Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi" tarafından marka tescilinin yapılmış olması gerekmektedir.
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi Dahilinde Marka Tescili
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisinde 4 farklı koruma seviyesine sahip marka tescili yapılabilmektedir. Bunlar ulusal seviyede tescil, bölgesel seviyede tescil, Avrupa Birliği genelinde korumayı haiz tescil ve Uluslararası korumayı haiz tescildir.
Ulusal seviyede yapılan tescil, her ne kadar Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi tarafından yapılıyor olsa da nitelik olarak ülkelerin kendi ulusal ofislerinde yapılan tescil ile aynı koruma özelliklerini haizdir. Bu olanağın getirilmiş olmasının nedeni Avrupa Birliğinin konfedere bir birlik olarak hareket etme gayesi ve bir ülkenin vatandaşının, başka bir Avrupa Birliği ülkesinde o ülkeye gitmeden kolay ve hızlı bir şekilde marka tescilini yapabilmesinin sağlanmasıdır.
Bölgesel seviyede tescil şu an için sadece Benelux ülkeleri olarak adlandırılan, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg ülkelerini kapsamaktadır. Buna göre bu seviyede bir korumanın seçilmesiyle bu ülkelerin hepsi tarafından sağlanacak bir marka koruması elde edilmektedir. Buna ilişkin başvurunun Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisinde yapılabileceği gibi, Benelux Fikri Mülkiyet Ofisi (BOIP)'de de yapılabilmektedir.
Avrupa Birliği Genelinde Koruma ile, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisine yapılacak tek bir başvuru dahilinde, Avrupa Birliğine üye ülkelerin hepsinde tescili yapılmış olan markanın korunması sağlanmış olmaktadır.
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi aynı zamanda uluslararası fikri mülkiyet tescili hizmeti de vermektedir. Buna göre bu seviyede yapılacak olan bir fikri mülkiyet koruma başvurusu ofis tarafından, Birleşmiş Milletler bünyesinde çalışmakta olan Dünya Fikri Mülkiyet Örgütüne (WIPO) gönderilmekte ve böylece dünya genelinde marka koruması sağlanmış olmaktadır.
Avrupa Birliği Ticari Markası tek bir tescil sistemi ile şu anda Avrupa Birliği üyesi olan ve gelecekte üye olacak olan ülkelerde fikri koruma sağlamaktadır. Bu koruma 10 yıllık süreler ile sağlanmakta, her 10 yılın sonunda tekrar 10 yıl uzatmak suretiyle süresiz koruma elde edilebilmektedir.
Başvuru Süreci
Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisine yapılan marka tescili başvurusu, üç farklı aşamadan geçtikten sonra sonuçlanmaktadır. Bunlar inceleme dönemi, itiraz süreci ve tescil olarak adlandırılmaktadır.
- İnceleme Dönemi
İnceleme dönemi marka tescil başvurusunun ofise ulaşması ile başlamaktadır. Başvuru, inceleme döneminde şu aşamalardan geçmektedir.
Ofis öncelikli olarak marka tescil başvurusunun zorunlu şartları sağlayıp sağlamadığı hakkında incele yapmaktadır. Buna göre başvuru talebinin varlığı, kimliği doğrulanmış bir hak sahibinin varlığı, markayı teşkil edecek olan ayırt edici işaretlerin sarih bir temsili, marka dahilinde sunulacak olan mal ve hizmetlerin listesi, başvurunun yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde gerekli başvuru ücretinin yatırılıp yatırılmadığı ofis tarafından öncelikli olarak incelenmektedir.
Bu geçerlilik Şartlarının incelenmesi sonrasında, tescil başvurusu sınıflandırma aşaması dahilinde incelenmektedir. Bu aşamada, korunması talep edilen mal ve hizmetlerin başvurucu tarafından sınıflandırmasının doğru yapılıp yapılmadığı, mal ve hizmetlerin özünün açıkça belirtilip belirtilmediği incelenmektedir. Bu bağlamda Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi tarafından hizmete sunulmuş olan "Uyumlu Veri tabanı" (The Harmonised Database) adı verilen ve 70.000'den daha fazla hizmet ve malın ayrıntılı açıklamasının yapıldığı sistemin kullanılması halinde başvuru, sınıflandırma aşamasını otomatik olarak geçmektedir. Başvurucular bu sistem dahilinde ardışık adımları izleyerek tescilini gerçekleştirmek istedikleri mal ve hizmetin doğru sınıfını tespit edebilmektedirler.
Bu aşamadan sonra ofis başvurunun ihtiva ettiği bilgilerin formaliteye uygunluğu hakkında bir denetim gerçekleştirmektedir. Buna göre imzaların, başvuruda kullanılmış olan dilin, hak sahibi veya temsilci bilgilerinin ve rüçhan iddialarının incelenmesi gerçekleştirilmektedir.
Bu aşamalardan sonra ilgili tescil başvurusunun Avrupa Birliği ülkelerinde ilan edilebilmesi için ilgili dillere çevrilmesi işlemi gerçekleştirilmektedir.
İnceleme aşamasında son olarak, başvuru yapılırken bu konu hakkında talepte bulunmuş olmak kaydı ile Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi tarafından benzer veya özdeş başka markaların varlığı araştırılmaktadır. Buna ilişkin sonuç, başvurunun yayınlanmasından önce başvurucuya iletilmektedir.
Bu aşamaların herhangi bir tanesinde eksiklik veya bir hatanın bulunması halinde yahut başvuruya karşı bir itirazın yapılmış olması halinde başvurucunun bulunduğu kullanıcı alanı ile resmi iletişim kurularak ilgili kusur hakkında tebligat yapılmaktadır. Bu tebligattan itibaren 2 ay içerisinde başvurucunun, bu kusurun giderilmesi için ürettiği çözümü iletmesi ya da eksiklikleri tamamlaması yahut itirazlara cevap vermesi gerekmektedir.
Başvurucu tarafından verilen cevabın ofisi tatmin etmemesi ya da cevabın hiç verilmemiş olması durumunda ofis tarafından başvurunun reddedilmesi ile ilgili kesin ve son bir hüküm verilmektedir. Bu karara Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi bünyesinde bulunan temyiz kurulları nezdinde itiraz yoluna gidilebilmektedir. Bu temyiz kurullarının kararları da genel mahkemelerde açılacak olan iptal davalarına konu edilebilmektedir.
Reddedilen başvuruların ulusal marka tescil ofislerinde tescil edilebilmesi, ulusal ofisler nezdinde geçerlilik şartlarını haiz olmaları kaydıyla, mümkündür. Buna göre reddedilen başvurunun, hiç olmazsa belli ülkelerde tescilinin gerçekleştirilebilmesi ve tescilin gerçekleştirildiği ülkelerde korumanın sağlanması imkân dahilindedir.
Bu aşamaların olumlu şekilde tamamlanması ile birlikte ilgili başvuru 23 tane Avrupa Birliği resmi diline çevrilmekte ve ilana çıkartılmaktadır. Bu ilan ile birlikte itiraz süreci başlamış olmaktadır.
- İtiraz Süreci
Başvurunun yayınlanmasından itibaren 3 ay içerisinde, marka tescilinin yapılmaması gerektiğini düşünen 3. kişiler süreç hakkındaki itirazlarını ofise iletebilmektedirler.
Üçüncü kişilerin itirazları genel itibariyle 2 ana neden dahilinde gerçekleştirilmektedir. Bunlar önceki hak iddiası ve Mutlak itiraz sebebinin varlığıdır.
Önceki hak iddiasında bulunan kişiler buna ilişkin bir başvuruyu, ilgili marka başvurusunun ilanından itibaren 3 ay içinde yapabilmektedirler.
Mutlak itiraz ise, tescili istenen markanın gerekli tescil koşullarını ihtiva etmediğine ilişkin yapılan itirazdır. Bu itiraz tescilin gerçekleşmesinden önce herhangi bir zamanda yapılabilmektedir. Ayrıca önceki hak iddiasının aksine herhangi bir ücrete de tabii değildir. Üçüncü kişinin gözlemi adı verilen yöntemde itiraz edene, süreçle ilgili herhangi bir bilgi verilmemektedir. Ancak gözlemci arzu ederse buna ilişkin sonucu internet üzerinden sorgu yaparak öğrenebilmektedir.
- Tescil
İtiraz sürecindeki itirazların bertaraf edilmesiyle yahut süresi içinde kimsenin itiraz talebinde bulunmaması üzerine tescil gerçekleştirilmekte ve gerekli mercilerde yayımlanmaktadır. Ayrıca markaya ilişkin bir sertifika düzenlenmekte ve bu ilgili hak sahiplerine internet üzerinden gönderilmektedir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
