Son zamanlarda artan startup projelerinde; girişimcilerin, yenilikçi fikirlerini ve projelerini hayata geçirmeye verdiği önem ve gayreti, kurdukları girişimin diğer alanlarına pek fazla vermediğini görüyoruz. Bu durum, hem girişimin kurucuları için hukuki ve cezai sorumluluk gerektiren sonuçlar doğurabiliyor hem de girişimin değerini azaltabiliyor. Diğer yazılarımızda hep değindiğimiz gibi; girişimcilerin ilk günden itibaren girişimlerini/şirketlerini profesyonel bir yönetici bakış açısıyla değerlendirmesi hem kendilerini, hem yarattıkları değeri koruyor; gelecek yatırım fırsatları için doğru zemini hazırlıyor. Girişimcilerin dikkat etmeleri gereken başlıca hukuki konuları aşağıdaki gibi sıraladık:

  • Şirket Hisselerinin Basılması: Şirket kuruluşundan ve/veya ilk faz yatırımın alınmasından sonra şirket hisselerinin basılması, pay defterine işlenmesi çok önemli ancak sıklıkla atlanan bir işlemdir. Vergisel problemleri önlemek için özellikle yatırım/fundraising arayışındaki girişimler için atlanılmaması ve usulüne uygun şekilde yapılması gereken bir işlemdir.
  • Ticari Defterlerin Usulüne Uygun Tutulması: Şirketin tutmakla zorunlu olduğu tüm defterlerin açılış ve kapanışlarının süresinde yapılması, alınan kararların ilgili defterlere işlenmesi, pay defterinin her zaman güncel durumu yansıtması gerekir. Böylece hukuki ve vergisel komplikasyonlar, usulsüzlükler önlenmiş olur.
  • İş Sözleşmelerinin Yapılması: Çalışanlar ile şirket arasındaki iş sözleşmelerinin mutlaka yazılı şekilde yapılması gerekir. Bu sözleşmelere özellikle telif hukukuyla, geliştirilen ürünün/hizmetin fikri ve sınai mülkiyet haklarıyla, fazla mesai ve çalışma süreleriyle, rekabet sınırlamaları ve gizlilik yükümlülükleriyle ilgili maddelerin eklenmesi, girişimi ve yaratacağı değeri korumak için çok önemlidir.
  • Ürün Geliştirme ve Telif Sözleşmeleri: Ürün geliştirme hususunda destek alınan freelance, üçüncü şahıs danışman ve firmalarla mutlaka telif sözleşmelerinin imzalanması ve bu sözleşmeleri hazırlarken hukuki yapının doğru kurulması gerekir. Ayrıca, ürün geliştirme konusunda iş birliği projeleri mevcutsa; devlet, TÜBİTAK veya üniversite destekli/katkılı projeler yapılıyorsa; bu proje sözleşmelerinin ve şartnamelerinin de dikkatli düzenlenmesi ve değerlendirilmesi gerekir. Aksi takdirde, girişimin, yarattığı değerden hiçbir menfaat elde edememesi gibi vahim sonuçlar doğabilir.
  • Web Sitesi, Pazarlama ve Dağıtım Sözleşmeleri: Ürünün geliştirme aşaması tamamlandıktan sonraki sürecin de; ilk aşama kadar özenle dokümante edilmesi ve düzenlenmesi gerekir. Özellikle münhasırlık, dağıtım ve pazarlama bölgeleri, sözleşme süresi gibi konulara; startup için ileriye dönük esaslı bir sınırlama teşkil etmemesi ve portföy tazminatı gibi talep hakları doğurmaması için dikkat edilmesi önerilir.
  • Marka/Patent/Tasarım Başvuruları: Marka, patent ve tasarım başvurularının, ürünün piyasaya çıkmasını beklemeden ürün geliştirme aşamasındayken yapılması daha uygun olur. Böylece kötü niyetli üçüncü şahısların önceden başvuru yapıp, Türkiye pazarına girişi etkilemesi veya zorlaştırması gibi ihtimallerin önüne geçilir. Ayrıca herhangi bir hak kaybı yaşanmaması ve tescil talep edilecek ülke ve sınıfların doğru tespiti için konusunda uzman bir marka ve patent vekilinden destek alınması önerilir.
  • Teşvikler: Girişimin, serbest bölge veya teknoloji bölgesinde kurulması ve devletin sunduğu teşviklerden yararlanması halinde; vergi muafiyetlerinden ve teşviklerden yararlanma koşullarının tespit edilmesi, en doğru teşvik programın seçilmesi ve ilgili kayıtların düzgün tutulması konusunda uzmanlara danışılması tavsiye edilir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.