Deniz yoluyla yapılacak tehlikeli madde taşımacılığı faaliyetlerinin ekonomik, çevreye olumsuz etkisi en az ve diğer taşımacılık faaliyetleri ile uyumlu şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla hazırlanan Tehlikeli Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınması Hakkındaki Yönetmelik 3 Mart 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmeliğe göre, tehlikeli madde /tehlikeli yük); Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78) Ek-I kapsamına giren petrol ve petrol ürünleri, Deniz yoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod (IMDG Kod) içinde listelenmiş paketli maddeler, Uluslararası Denizcilik Katı Dökme Yükler Kodu (IMSBC Kod) Ek-1'de verilen UN Numarasına sahip dökme maddeler, Dökme Halde Tehlikeli Kimyasalları Taşıyan Gemilerin İnşa ve Teçhizatı Hakkında Uluslararası Kod (IBC Kod) Bölüm 17'de verilen maddeler ile Dökme Halde Sıvılaşmış Gaz Taşıyan Gemilerin İnşa ve Teçhizatı Hakkında Uluslararası Kod (IGC Kod) Bölüm 19'da verilen maddeler ile henüz bu listelere girmemiş ancak fiziksel, kimyasal özellikleri veya taşınma şekli sebebi ile taşıma sırasında can, mal ve çevreye veya diğer maddelere zarar verebilme potansiyeli taşıyan maddeleri, bu maddelerin taşındığı ve gerektiği şekilde temizlenmemiş ambalajları ve yük taşıma birimlerini kapsamaktadır.
Yönetmeliğin 6. maddesine göre; tehlikeli yük taşıyan gemi ve deniz aracı, liman idari sahasına girmeden en az 24 saat önce; liman sahasına girmesine kadarki seyir süresi 24 saatten az olan gemi ve deniz araçları ise kıyı tesisinden kalkışından hemen sonra, yüklerine ilişkin detaylı bilgilerin yer aldığı bildirim belgesini yazılı olarak ilgili liman başkanlığına sunacaktır.
Yük ilgilisi, karayolu ve demiryoluyla gelen tehlikeli yükler ile ilgili kıyı tesisine girmeden en az 3 saat önce kıyı tesisine bildirim yapacak ve bildirim yükümlülüğüne uyulmaması veya yapılan bildirimlerin doğru bilgiler içermemesi durumunda, bildirim veren hakkında idari işlem yapılacak ve varsa yanaşma, kalkma, geçiş sırasını kaybedecektir.
Tehlikeli madde elleçleyen (tehlikeli yükün, asli niteliklerini değiştirmeden, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, havalandırılması, ayrıştırılması, kalburlanması, karıştırılması, yük taşıma birimlerinin ve ambalajlarının yenilenmesi, değiştirilmesi veya tamiri ile taşımaya yönelik benzer işlemler) kıyı tesislerinin, tehlikeli madde taşınması kapsamında yapılacak tüm faaliyetlerinde tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya hizmet almaları zorunlu olacaktır.
Yönetmeliğin 10. maddesine göre; tehlikeli madde elleçleyen kıyı tesisleri, tehlikeli maddelerle ilgili yapılan tüm işlemleri ve Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilmiş sorumlulukların ve 12 nci maddesinde belirtilmiş tedbirlerin nasıl yerine getirildiğini açıklayan bir tehlikeli madde rehberi hazırlar ve bulundurur. Yönetmeliğin 11. Maddesinde tüm tarafların sorumluluk ve yükümlülükleri düzenlenirken, 12. Maddesinde de, kıyı tesisi işletmelerince uyulacak kurallar ve alınacak tedbirler düzenlenmiştir.
Yine yükleri elleçleyen kıyı tesislerinde çalışan personelin alması gereken eğitimlerin hangi kapsamda olacağı 14. Maddede düzenlenmiştir.
Liman idari sahasında ve bitişik limanlar arasında tehlikeli yükler ve tehlikeli atıklar; özel kaplar ve ambalajlar içerisinde, vagonlara ve kamyonlara yüklenmiş olarak ve taşıyan ile taşıtan tarafından gerekli emniyet tedbirleri alınmak kaydıyla; bu işlere tahsisli yolcusuz gemi ve deniz araçları ile taşınacak ve bu taşıma, Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğünce belirlenen usul ve esaslara göre ve ilgili liman başkanlığınca uygun görülen saatlerde yapılacaktır.
Yönetmeliğin 15. maddesi denetimi düzenlemekle beraber, 16. maddesine göre; yönetmelik hükümlerinin ihlali durumunda, bin ile 75 bin lira arasında değişen idari para cezaları verilecek olup, can, mal, çevre ve seyir emniyetini ciddi olarak tehdit ettiği belirlenen veya kasti ihlaller için ceza miktarları yüzde 100 artırılacaktır.
Originally published in Gürpınar Law Bulletin March - April 2015
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
